سگ و گربه ،چه جنس نر چه ماده داراي 10 غده پستاني به صورت 5 جفت روبروي هم كه از زير قفسه سينه تا ناحيه عقبي شكم قرار گرفته اند ، مي باشند. همانند انسان اين حيوانات نيز مي توانند به تومورهاي غدد پستاني (هم خوش خيم و هم بدخيم) مبتلا شوند.

99 در صد موارد  ابتلا به تومورهاي پستاني در جنس ماده ديده مي شوند. راحت ترين راه جلوگيري از ايجاد اين تومورها ، عقيم نمودن (در آوردن رحم و تخمدانها) سگ و گربه ماده است.یکی از علل مهم  که دامپزشکان توصیه به عقیم نمودن زودهنگام سگ یا گربه تان میکنند ، جلوگیری از ایجاد همین تومر هاست.

تقريبا نصف تومورهاي پستاني در سگ، يا بدخيم بوده يا بدخيم میشوند و مي توانند به غدد لنفاوي ، ريه و ديگر مناطق بدن انتشار (متاستاز) پیدا کنند که دراین صورت، جراحي و درمان بسيار سخت خواهد بود. به همين علت هر وقت به وجود توده اي در اطراف پستانهاي سگتان پي برديد حتما هر چه زودتر براي تشخيص و درمان زود هنگام به دامپزشك مراجعه نماييد.

گربه ها كمتر از سگها به تومورهاي پستاني مبتلا مي شوند اما بيشتر تومورها ي پستاني در گربه ها از نوع  بدخيم بوده كه احتمال متاستاز به غدد لنفاوي اطراف و ريه در انها بسيار زياد است . گربه هايي كه زودتر از سن يك سالگي عقيم شوند تنها كمتر از 1 درصد شانس ابتلا به اين تومورها را خواهند داشت.

علايم بيماري:

در ابتدا معولا هيچ نشانه اي به جز حضورتوده یا توده هایی در اطراف یک یا چند پستان وجود ندارد.این توده ها گهگاه توسط صاحب دام ، دامپزشک ویا ارایشگربه طور اتفاقی لمس و کشف میشوند. گاهي وقتها در صورت عدم تشخيص زود هنگام علائمی مانند تورم ، زخم يا توده هاي بزرگ در اطراف يك يا چند پستان نیز ديده مي شود. در صورت بدخيم بودن و انتشار ان به مناطق دیگر بدن علايمي نظیر ضعف، بي اشتهايي،كاهش وزن يا سختي در تنفس مي توانند ايجاد شوند.

تشخيص:

بيشتر موارد در اثر لمس اتفاقي و ناگهاني يك یا چند برامدگي كوچك در اطراف بافت پستان به وجود تومور شك مي شود.بعضي وقتها بافت چربي در اطراف ناحيه پستان مي تواند به جاي تومر اشتباه گرفته شود كه براي تفريق اين دو از هم مي بايست هر چه سريعتر به دامپزشك مراجعه گردد .دامپزشك در اين موارد اقدام به معاينات لازم و انجام ازمايش هايي از قبيل عكسبرداري توسط اشعه ايكس از ناحيه سينه و شكم، سونوگرافي ، نمونه برداري و بيوپسي كرده تا به ماهيت اصلي توده پي ببرد . تشخيص قطعي فقط از طريق بيوپسي(برداشت نمونه از توده) انجام مي گيرد .

عكسبرداري از قفسه سينه و شكم مي تواند كمك زيادي در تشخيص منتشر شدن به بافتهاي ديگر(مثل ریه) بسيار مفيد واقع شود. ازمايش خون و ادرار نيز در موارد صلاحديد دامپزشك براي انجام جراحي ، مي بايست انجام بگيرد.

پیشگیری:

يكي از راحت ترين و موثرترین راه هاي جلوگيري از ايجاد سرطان سینه در سگ و گربه ،عقيم نمودن زود هنکام جنس ماده (در آوردن رحم و تخمدانها) است.

اگر سگ ماده قبل از اولين عادت ماهيانه (فحلي) كه معمولا در سنين حدود 8-7 ماهگي است  عقيم شود، احتمال ايجاد اين تومورها ي پستاني تنها 1 درصد مي باشد. اگر عقيم نمودن بعد از اولين عادت ماهيانه انجام شود اين احتمال به 8 درصد و اگر بعد از دومين عادت ماهيانه عقيم شود احتمال ايجاد تومور به 26 درصد خواهد رسيد ، با اماري كه ارايه شد مي توان نتيجه گرفت كه هورمونهاي جنسي نقش مهمي در به وجود امدن تومورهاي پستاني بازي مي كنند، بنابراين با تعلل در عقيم نمودن ، احتمال ايجاد تومور تا 26 برابر افزايش پيدا کرده و هر چه زودتر حيوان عقيم شود احتمال ايجاد سرطان پستان در سگ و گربه نيز كمتر مي شود.

تجويز داروهايي مثل مژسترول كه معمولا براي جلوگيري از شروع علايم جفت يابي در سگ گربه ماده استفاده مي شود نيز مي تواند يكي از علل به وجود امدن اين تومورها باشد.

توصیه میشود هر چند وقت یکبار مخصوصا در سگهای مسن و عقیم نشده اقدام به معاینه دقیق تمام پستانها نمایید تا در صورت کشف توده سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.هر چه زود تر این تومر ها کشف شوند شانس بالاتری برای درمان خواهند داشت.

درمان:

اگر بيوپسي نشان داد كه توده از نوع خوش خيم است ، در اوردن تومور به وسيله جراحي باعث بهبود بيماري مي شود .50 درصد از سگهايي كه به نوع بد خيم دچار مي شوند نيز به درمان توسط جراحي به خوبي جواب داده به شرطي كه تمام بافتهاي در گير به خوبي توسط جراح مجرب برداشته شوند.با اين حال ، در بعضي موارد ، تومورمیتواند مجددا عود كند. 50 درصد سگهاي مبتلا به تومور پستان بد خيم با جراحي بهبود پيدا نكرده و ممكن است تحت شيمي درماني قرار بگيرند.

 اين كه كدام حيوان مي تواند تحت شيمي درماني قرار بگيرد بر اساس موارد زير و با صلاحديد دامپزشك تعيين مي شود:

1-اندازه توده در هنگام تشخيص 2- زخم بودن يا نبودن محل تومور 3- انتشار     به غدد لنفاوي، ريه يا ديگر مناطق بدن 4- خصوصيات ميكروسكوپي تومور ونوع سرطان(شدت بدخيم بودن تومور)

با اين حال شيمي درماني ، راديو تراپي و هورمون تراپي معمولا موثر واقع نمي شوند بنابراين ندرتا اقدام به انجام اين گونه درمان ها در سگ و گربه مي شود.بهتر است براي جلوگيري از برگشت دوباره يا پيشرفت بيماري ، همزمان سگ یا گربه درهمان جراحي عقيم نيز بشود.