وب سایت کلینیک دامپزشکی آران | اسهال و استفراغ پاروو ویروسی سگ

با وارد کردن ایمیل خود محتوای این صفحه به ایمیل شما فرستاده می شود

محتوای این صفحه به ایمیل شما ارسال گردید.

پست الکترونیکی

ارسال

انصراف

اسهال و استفراغ پاروو ويروسی سگ

اسهال و استفراغ پاروو ويروسی سگ

کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.

عامل و تاریخچه بیماری :

عفونت پاروو ويروس يا پاروو(Parvo) كه اصطلاحا به ان ويروس اسهال و استفراغ پاروویی سگ نیز ميگويند يك بيماري بسیار مسری و خطرناك ویروسی مخصوصا براي توله سگ هاست.اين ويروس از خانواده پاروویروس ها است که با درگير نمودن روده ها و مغز استخوان می تواند موجب اسهال ، استفراغ و كاهش توانايي دفاعی بدن در مقابل عفونت ميشود.عوارض اين بيماري در توله ها بسيار شديد تر از بالغين است. نژادهاي لابرادور ، دوبرمن و روتویلر نسبت به اين ويروس حساستراز دیگرنژادها هستند با اين وجود تمام نژادها و نژادهاي دورگه نيز درخطر ابتلا به اين بيماري میباشند.

پاروو يك بيماري نو ظهور است كه در اواخر دهه 70 ميلادي شناخته شد. قبل از ان اين ويروس وجود نداشت؛به نظر ميرسد اين ويروس در اثر ايجاد تغييراتي در پاروو ویروسهای دیگر حيوانات مثل گربه ها تبديل به این ويروس مخصوص سگها شده است.به همین خاطر شاید پاروو سگ بتواند به گربه نیز انتقال پیدا کند . در ابتدا شکل گیری ، اين ويروس تمام رده سنی سگها را مبتلا مي ساخت اما هم اكنون بيشتر توله های کوچکتر از 6 ماه را الوده ميكند.اين به خاطر اين است كه سگهاي بالغ و مسن يا از طريق ابتلا به بيماري پاروو يا از طريق واكسيناسيون به بیماری مقاوم شده اند.این بیماری در تمام نقاط جهان وجود دارد اما در مناطق با اب و هوای گرم و مرطوب (مثل ایران) و شروع فصل بهار و تابستان بیشتر دیده میشود.

پاروو ويروس با صدمه زدن به سلولهاي سالم فعال بدن باعث جلوگيري از تکثیر اين سلولهاي ميشود.اين ويروس با از بين بردن پرزهای روده ، باعث عدم جذب مواد غذايي مي شوند؛همين موجب ميشود حيوان ناتوان شده و روده در معرض عفونت قرار بگیرد . عفونت ميتواند به خون نیز سرایت کند.همچنين پارو ويروس ميتواند وارد مغز استخوان شده و به ان صدمه بزند.چون مغز استخوان محل ساخت و ساز سلولهاي خون مثل گلبول قرمز و سفيد است؛تخريب این قسمت باعث كاهش توليد گلبولهاي سفيد كه كار دفاع از بدن را بر عهده دارند ،منتهی ميشود.كاهش گلبولهاي سفيد موجب اختلال در عملكرد ايمني و تضعيف توان دفاعي بدن گشته و سگ را در معرض خطر ابتلا به دیگر عفونت ها (عفونتهای ثانویه) قرار میدهد.

انتقال پاروو ويروس چگونه است؟

پاروو مي تواند از طريق ليسيدن ، بو كردن يا خوردن فضولات يا هر چيزي كه با فضولات الوده به پاروو ويروس برخورد داشته است، سرایت پيدا كند.بنابراین برای انتقال بیماری حتما لازم نیست که سگ بیمار با سگ سالم مستقیما برخورد داشته باشد بلکه تماس با ترشحات و فضولات باقی مانده از سگ بیمار بر روی وسایل مختلف (مثل لباس ، ظروف اب و غذا ، جای خواب ، قفس نگهداری حیوان و... ) نیز میتواند باعث سرایت این بیماری شود. ویروس پس از وارد شدن به دهان به روده ها رفته و در انجا شروع به تکثیر مي كند. در هر قاشق چاي خوري از مدفوع حيوان الوده به پاروو، تقريبا حدود يك ميليارد ويروس پاروو وجود دارد.اين ويروس ها در خارج از بدن سگ بسيار سخت جان و با دوام اند به طوري كه ويروس در محيط ميتواند تا حدود 6-7 ماه زنده بماند. پاروو ويروس ميتواند چندين روز قبل از ظهورعلايم بیماری و همچنين تا حدود 2 هفته بعد از بهبودي نیز از ترشحات سگ مبتلا دفع شود.

علايم پاروو ويروس چيست ؟

معمولا توله ها از طریق سرك كشيدن در خاكی که الوده به فضولات سگ پاروویروسی است (مثل خاک پارکها،خاک باغچه و....) گرفتار بیماری میشوند . از زمانی که سگ به ویروس الوده میشود تا زمانی که علائم بیماری ظاهر گردد معمولا 4-14 روز طول خواهد کشید.

در هر سگ شدت علائم بسته به فاکتورهای زیادی متفاوت است . یکی از این فاکتور ها سن سگ میباشد. سگهای بالغ بالای یک سال معمولا وقتی به این ویروس الوده شوند ممکن است تنها دچار اسهال خفیف شده ویا حتی هیچ علائمی از بیماری از خود نشان ندهند. با این وجود سگ های بالای 1 سال نیز ممکن است به نوع شدید بیماری مبتلا شوند. از دیگر فاکتورهایی که میتواند در شدیدتر شدن بیماری دخیل باشند وجود بیماری همزمان دیگر ( بیماری های انگلی ،میکروبی ،ویروسی و ...) میباشند. اکثر موارد مبتلایان به پاروو سنین کمتر از 6 ماه دارند. شدیدترین فرم بیماری در توله های زیر سه ماه دیده میشود به طوری که بیشترین تلفات در توله هاي 6-8 هفته اي گزارش شده است. شایعترین نوع بیماری فرم گوارشی آن است .علايم اولیه این فرم شامل بي حالي ناگهانی ،کز کردن و گوشه گیری و از بين رفتن اشتها هستند . اصولا هرگونه بي حالي و عدم اشتها در توله هاي جوان واکسینه نشده ميبايست دامپزشک را به وجود این بیماری مشکوک سازد. يكي دو روز بعد از این علائم ، استفراغ شدید و یا اسهال اغلب همراه با رگه هاي خوني دیده ميشود. سرعت روند بیماری میتواند بسیار سریع و در عرض 2-3 روز اتفاق بیفتد به طوری که در نوع شديد بیماری، اسهال و استفراغ از یک طرف و عدم نوشیدن اب از طرف دیگر میتوانند (در صورت عدم درمان ) فورا موجب كم ابي بدن ، سرایت عفونت به خون، شوک و مرگ سگ شوند. فرم دیگر بیماری که بسیار کمتر شایع است باعث التهاب قلب (میوکاردیت) در سگ میشود.

چگونه پاروو ويروس تشخيص داده مي شود؟

هر وقت در سگهاي جوان واكسينه نشده علايمي از قبيل بي اشتهايي ،اسهال و استفراغ ديده شده مي بايست به بيماري پاروا ويروس مشكوك گردید. دامپزشک در معاینات بالینی میتواند متوجه وجود مایعات در روده ، ایجاد درد در هنگام لمس شکم ، تب ، افزایش ضربان قلب و مخاط رنگ پریده و چسبناک شود. در مراحل اخر بیماری ممکن است حیوان دچار افت حرارت و کاهش قند خون گردد.در ايران در مراکز دامپزشکی براي تشخيص از كيتهاي الیزا فوری (کیتی شبیه به تست تشخیص بارداری خانمها با ادرار) استفاده ميشود. .دامپزشك مقداري از مدفوع حيوان را با محلول رقيق کننده مخصوص مخلوط کرده و سپس چند قطره از ان را داخل محفظه كيت مي ريزد .این نوع آزمایش بسیار دقیق و حساس است و جواب ان در عرض 10 دقیقه مشخص می گردد. اگر دو خط نوار کیت قرمز شد نشان دهنده مثبت بودن ازمایش است که مشخص میکند سگ می تواند به ویروس الوده شده باشد. اما اگر یک خط قرمز بر روی نوار روشن شود ازمایش منفی تفسیر میشود. با اینکه ازمایش دقیق است اما میتواند تا یک هفته پس از واکسیناسیون بر ضد پاروو جواب ازمایش به صورت اشتباه مثبت در اید که به ان اصطلاحا مثبت کاذب میگویند. در مواردی مثل خونریزی شدید همراه اسهال یا انتهای دوره بیماری نیز میتواند پاسخ ازمایش منفی کاذب باشد. در ازمايش خون ، پایین تر بودن تعداد گلبولهاي سفيد از حد معمول نيز مي تواند در تایید تشخيص اين بيماري كمك كننده باشند. کاهش پتاسیم ، آلبومین و قند خون از یافته های دیگری هستند که معمولا همراه با این بیماری در آزمایش خون دیده میشوند. ازمایش مدفوع نیز ممکن است بنابرصلاحدید دامپزشک برای پی بردن به وجود همزمان الودگی های انگلی انجام بگیرد.

بیماری های دیگر مثل مشکلات حاد گوارشی با عللی به جز پاروو مثل دیستمپر ، وجود جسم خارجی در لوله گوارشی میتوانند علائمی شبیه به این بیماری داشته باشند بنابراین ممکن است به انجام ازمایشات تکمیلی دیگر و تصویربرداری ( رادیولوژی و سونوگرافی) برای تفریق این بیماری ها از هم دیگر نیاز باشد.

درمان پاروو ويروس سگها:

همانند بسیاری از بيماريهاي ويروسي اين بيماري نيز درمان قطعي ندارد. اما ميتوان با انجام درمانهاي حمايت کننده و رسيدگي مناسب باعث شد كه طول دوره بیماری سپري گشته تا سگ دوباره قادر به غذا خوردن شود و به زندگي خود ادامه دهد. اغلب توله هايي كه تحت درمان هاي حمايتي قرار نمي گيرند بعد از چند روز در اثر ازدست دادن بیش از حد اب بدن و يا سرایت عفونت به خون دچار شوک گشته و تلف میشوند. بستري شدن در مرکز دامپزشکی شانس زنده ماندن توله را به مراتب بيشتر از مراقبت در خانه ميكند. اگر تصميم به ادامه درمان سگ مبتلا در خانه را داريد در صورت داشتن سگهای دیگر ميبايست سگ بيمار را از دیگر سگها (حتی سگهای واکسینه شده) کاملا جدا نگاه دارید .هیچ واکسنی صد درصد تضمین نمیکند سگ در برابر بيماري مصون شود. سگ بيمار باید در محل ارام و ساكت بدون استرس نگهداري شود.

چون خود ويروس را نمي توان با هيچ دارويي از بين برد اصول درمان حمایتی بر پایه سرم درمانی ، جلوگیری از ایجاد عفونت های خونی با استفاده از انتی بیوتیک ها (مثل سفالکسین و جنتامایسین یا انروفلوکساسین) ، تصحیح میزان پتاسیم و قند خون ، متعادل ساختن میزان فشار خون ، جلوگیری از استفراغ (متوکلوپرامید) ، کنترل درد (با ضد دردهای مخدر ) و تغذیه کمکی می باشد . در مواردی نیز شاید نیاز به انتقال خون باشد.اغلب وقتی مرحله حاد بیماری سپری گردد می توان داروهای ضد انگل روده ای تجویز شوند.

در موارد خفیف بیماری برای سرم درمانی میتوان سرم را به صورت تزریق زیر پوستی انجام داد اما اگر بیماری شدید باشد میبایست سرم درمانی از طریق داخل رگی انجام شود.

با این که در اكثر موارد اين درمانها جان حيوان را نجات ميدهند اما بعضي وقتها که بيماري شديد و یا سن توله کم (6-8 هفته ) باشد حتي اين درمانها نيز موثر واقع نشده و سگ جان خود را از دست میدهد . نكته مهم اين است که در مرحله حاد بیماری تا وقتی استفراغ به خوبی کنترل نشده و دامپزشك اجازه نداده هيچ دارويي را نبايد به صورت خوراكي به حيوان داد.همچنين از دادن اب و غذا نیز میبایست خوداري شود. دارو دادن و يا اب و غذا خوردن موجب تشديد استفراغ و بدتر شدن اوضاع سگ میگردد. .وقتي استفراغ تحت كنترل در امد بنا به نظر دامپزشك 12-24 ساعت بعد از قطع شدن استفراغ میتوان ابه تدريج شروع به در اختیار گذاشتن مقادير كم اب به سگ کرد.اگر سگ بالا نياورد سپس كمي غذاي له شده و پوره مانند قابل جذب (برنج با سینه مرغ پخته شده) به حيوان داده شود. ميزان اب و غذا را كم كم ( بسته به شرایط سگ ) مي توان افزايش داد.در هر زمانی حیوان دچار استفراغ شد ، اب و غذا کاملا قطع و پس از 12 ساعت بعد از اخرین استفراغ دوباره به همان روش شروع شود . به هیچ عنوان نباید در صورت خوب بودن اشتهای سگ وسوسه شد و مقدار زیادی غذا در اختیار سگ قرار داد. در صورتی که استفراغ کنترل نشود انگاه دامپزشک ممکن است برای رساندن مواد غذایی به بدن از لوله های تغذیه ای که در روده جایگذاری میشوند یا تغذیه داخل رگی استفاده کند.این روشها احتیاج به بستری شدن حیوان در مرکز دامپزشکی دارد.

پس از بهبود مدتی طول میکشد که حیوان به وضعیت مطلوب برسد . تغذیه با مواد غذایی مقوی که پر کالری هستند در دوران نقاهت باعث تقویت سگ میشود.

سرنوشت سگ مبتلا به پاروو ويروس چيست؟

بیشتر توله ها و حتی گاهی بالغین مبتلا به پاروو در صورت عدم درمان مناسب و به موقع تلف میشوند. معولا توله سگهايي كه بتوانند 5-7روز بعد از شروع علايم بيماري دوام بياورند، بیماری را پشت سر گذاشته و احتمالا تا اخر عمر نسبت به ان مصونیت پیدا میکنند. همين طور كه ذکر شد متاسفانه در حال حاضر هيچ گونه درمان ضد ويروسي براي درمان قطعی اين بيماري وجود ندارد. پاسخ به درمان حمايتي معمولا بستگي به شدت بيماري و یا سن ابتلا به پاروو دارد. سگهايي كه به نوع ملايم پاروو ويروس مبتلا شده اند اغلب جان سالم به در ميبرند. اما انهايي كه به شدت دچار بيماري گشته اند سريعا كم اب شده و خطر مرگ انها را تهديد مي كند. احتمال بهبودی در اين دسته از سگها در صورتی که تحت درمان حمايتي سفت وسخت قرار بگيرند90-95 درصد است. زنده ماندن ان دسته كه به نوع شديد دچار شده اند بستگي به بنيه و توانايي سگ در مقابله با اين بيماري و کیفیت درمان حمايتي دارد ؛با اين وجود گهگاه حتي با وجود درمانهاي حمايتي كامل بعضي از سگهای حساس از بین میروند.

پيشگيري از پاروو ويروس:

بهترين روش مقابله با پاروويروس ، واكسيناسيون به موقع توله سگ ها میباشد. سگ بیمار باید از تمام سگ های دیگر چه واکسن خورده و چه واکسن نخورده تا حتی 2 هفته بعد از بهبودی جدا نمود. مادراني كه ايمني در برابر پاروا ويروس را از طريق واكسيناسيون يا مبتلا شدن به بيماري قبلا بدست اورده اند ميتوانند پادزهر(انتي بادي) بيماري را از طريق شير در 24 ساعت ابتدایی شیردهی به توله ها انتقال دهند. بسته به ميزان پادزهر دريافت شده توله ميتواند از چند هفته تا سه ماه در برابر پاروو مصون باشد.اما نكته اينجاست كه اين پادزهر حاصل از شير مادر به تدریج در بدن توله ها كاهش پيدا كرده و توله را در معرض خطر ابتلا به اين بيماري قرار دهد. توله سگهای واکسن نشده حدود 13 برابر بیشتر از واکسن شده ها در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند. به خاطر اينكه زمان از بين رفتن پاد زهر اکتسابی از مادر درهر توله متفاوت است باید تمام توله ها را از سن 6 هفتگي در برابر این بیماری واکسینه کرده و بعد از ان واکسیناسیون هر 3-4 هفته یکبار تا سن چهار ماهگی تكرار شود. باید به خاطر داشت که قطع زود هنگام واکسیناسیون در این مراحل ، توله را به شدت مستعد به ابتلا به این بیماری میکند. واکسن یاداوری باید 1 سال بعد و سپس هر 3 سال یکبار تکرار شود. بهتر است تا تكميل اين دوره واكسيناسيون توله ها از محيط هاي الوده دور نگاه داشته شوند. برخی از متخصصان برای توله های نژاد های حساس مثل دوبرمن یا روتویلر یک دوره بیشتر (یعنی در 5 ماهگی ) نیز واکسن را تکرار میکنند. از تماس سگ واکسن خورده به مدت یک هفته تا وقتی که واکسن اثر خود را بگذارد یا به اصطلاح به بدن بنشیند با محیط هایی که امکان الودگی وجود دارد (مثل پارک ومکان هایی که سگ وجود دارد ) باید جلوگیری شود. غلظت بالای پادزهر مادری در خون توله می تواند تاثیر واکسن را مختل کند. وقتی غلظت این ایمنی مادری کاهش پیدا کند در این وقت است که واکسیناسیون به موقع اهمیت پیدا خواهد کرد . در مواردی ندرتا واکسیناسیون نیز جلوی بیماری را نمیتواند بگیرد. یک فاکتور پیچیده کننده واکسیناسیون در برابر پاروو این است که در توله ها دوره وجود دارد که میزان پادزهر مادری در بدنشان کم است تا او را در برابر بیماری محافظت کند اما از طرف دیگر همین میزان کم پادزهر نیز نمیگذارد که واکسن تاثیر خود را ایجاد کند. به این دوره اصطلاحا دوره آسیب پذیری یا دوره پنجره میگویند. طول این دوره در هر توله از چند روز تا چند هفته متفاوت است. این یکی از دلایلی میتواند باشد که بعضی از توله ها با اینکه در برابر بیماری واکسینه شده اند باز به آن مبتلا می شوند. خوشبختانه با تزریق دوره ای واکسن در توله میتوان دوره اسیب پذیری را تا حد ممکن کوتاه نمود.ندرتا بعضی از سگها به صورت ارثی به تزریق واکسن پاسخ نمیدهند و میتوانند به پاررو مبتلا شوند. بر خلاف تصور بعضی تزریق واکسن باعث ایجاد بیماری در سگ نشده و این واکسن ها بسیار ایمن میباشند. ويروس در محیط خارج از بدن به حدي مقاوم است كه براي از بين بردن ویروس در خاك ممکن است با استفاده از ضد عفونی کننده مناسب باعث شد تمام پوشش گياهی از بین برود. براي از بين بردن اين ويروس مي بايست محيط و وسایلی که احتمال الوده شدن به ترشحات سگ بیمار را دارند شست و اب كشيد سپس با وايتكس رقيق شده (1 قسمت وايتكس با 30 برابرش اب) ضد عفوني نمود. در معرض نور خورشيد یا اشعه مادون بنفش قرار دادن وسايل الوده ميتواند باعث سرعت بخشيدن به از بين رفتن ويروس گردد.

کتاب بیماری ها و مشکلات مهم سگ و گربه به زبان ساده، جلد اول: امیررضا عامری نایینی ، دامپزشک ، کلینیک دامپزشکی آران ،تهران ،ایران

زمان انتشار: چهارشنبه 28 دي 1390 (12 سال قبل)

تعداد بازدید: ۷۵۳۸۳