تنبيه يا تشويق سگ

اغلب مواقع تنبيه موجب رفع عمل ناشايست سگ نشده و در برخي موارد حتي ميتواند برعكس تاثير گذاشته و عمل ناشايست را بدتر کند.

براي موثر بودن تنبيه 3 اصل مهم بايد رعايت شود:

1-  تنبيه ميبايست در تمام دفعاتي كه حيوان عمل ناشايست را انجام ميدهد به صورت مستمر انجام شود .

2-   انجام تنبيه ميبايست حداكثر 5-2 ثانيه بعد از انجام عمل ناشايست سگ باشد.

3-  تنبيه ميايست باعث ايجاد تنفر در سگ شود اما نه  انقدر تنفرانگيز كه موجب ترس و تشويق حيوان گردد..

در يك نگاه ميتوان فهميد كه اجراي سه اصل بالا بسيار سخت ودر بسياري موارد حتي غير ممكن است .به همين علت است كه اعمال تنبيه در اكثر موارد نميتواند مشكل رفتاري سگ را حل كند  بنا براين نمي بايست از تنيبه به عنوان اولین راه حل مشكلات رفتاري و تربيتي سگ استفاده شود.

به جاي تنبيه بهتر است براي تربيت سگ از تشويق و تقويت مثبت رفتار مناسب  و بجاي او استفاده شود .در اين روش سگ به خاطر انجام كارهاي خوبي كه انجام ميدهد مورد تشويق قرارگرفته و جايزه میگیرد اما به كارهاي بد او بي اعتنايي ميشود.

براي اينكه به خوبي تشويق وتقويت مثبت را متوجه شوید به دو مثال پايين توجه نمايد.

مثال الف

مشكل رفتاري سگ: پريدن و خوابيدن بر روي مبلمان

پاسخ صاحب (تنبيه): با هر بار پريدن ويا خوابيدن سگ بر روي مبلمان صاحب بر سر سگ فرياد زده و يا با روزنامه لوله شده سگ را تهديد ويا ميزند .سگ اين حالت صاحبش را ميبيند از روي مبل ميخزد و پايين مي ايد .

نتيجه تنبيه: سگ در هنگام حضور صاحبش كمتر بروي مبل ميرود اما در غياب او روي مبلمان رفته و با خيال راحت چرت ميزند. اين باعث نقض اصل اول تنبيه که در بالا به انها اشاره شد میشودو سگ دوباره به کارخود ادامه ميدهد.اگر باز هم صاحب شدت تنبيه را افزايش دهد بسته به خلق و خوي سگ حيوان از صاحبش ترسيده و از او دوري ميكند گاهي اوقات نيز سگ ميتواند غرغر کرده  ويا يك گاز اهسته نيز در هنگام نزديك شدن صاحبش از او بگيرد.

راه حل اساسي (تشويق و تقويت مثبت):بستن راههاي دستري سگ به روي مبلمان يا محدود نمودن حيوان در يك اتاق يا لانه اش در مواقع عدم حضور صاحب در خانه.

شما ميتوانيد با يك لايه پلاستيك مبلمان خود را پوشش داده تا مبلمان براي سگ كمتر جذاب باشد .

بعضي رو اندازهاي تجاري با زايدهاي تيغ تيغ پلاستيكي وجود دارند كه روي مبلمان انداخته شده و باعث بيزاري سگ در هنگام پريدن روي مبلمان و خوابيدن بر روي ان ميشود.

به موازات انجام اين كارها ميبايست يك جاي راحت بر روي زمين در محل مورد نظرتان در نزديكي مبلمان تهيه كرده و هر دفعه كه سگ از ان استفاده نمود و در برروی خوابيد به او جايزه داده و تشويقش نماييد.

مثال ب

مشكل رفتاري سگ : پريدن بر روي ميهمانان در هنگام  ورود از در خانه

پاسخ صاحب(تنبيه): صاحب دام يا ميهمان هر بار سگ اين رفتار نامناسب را انجام میدهد با تكان دادن پا يا زدن ضربه با پا  سگ را از خود دور ميكنند .

نتيجه تنبيه: سگ از فرد تنبيه كننده دوري كرده اما هنگام خوش اماد گويي به افراد جديد دوباره رفتار نامناسب را انجام ميدهد .چون تمام افراد سگ را تنبيه نميكنند باز دوباره اصل شماره 1 رعايت نشده و بنابرين تنبيه اثر ندارد .در اينجا اصل سوم نيز رعايت نميشود چون سگ تكان دادن پا را به عنوان تنبيه تفسير نكرده و بلعكس اين عمل را به عنوان علامتي براي شروع بازي تصور نموده و از ان خوشش ميايد .در واقع تكان دادن پا باعث تقويت رفتار پريدن حيوان بر روي پاي مهمان ميشود.

راه حل اساسي (تشويق و تقويت مناسب):به جاي اينكه سعي به تنبيه سگ برای جلوگیری از پریدن روي پاي مهمان شود ، مي بايست به سگ اموزش داده شود تا به صورت نشسته به مهمانان خوش امد گويي كند. نشاندن سگ به همراه ناز و نوازش و دادن تشويقي مي تواند باعث تثبيت و نقش بستن ان در ذهن سگ شود.

با توجه به مثالهاي ذكر شده در صورت عدم رعايت اصول تنبيه مشكلات رفتاري به جاي اينكه بهبود يابند ، وخيم تر میشوند وموجب سست شدن پيوند بين سگ و صاحبش میگردند . وقتي تنبيه به طور اشتباه به كار رود موجب گيجي سگ شده و بسياري از سگ ها در كنار فرد تنبيه كننده مضطرب و هراسان و هراسان خواهند بود.ادامه تنبيه براي سگ هراسان و مضطرب ميتواند موجب وخيم تر شدن ترس ونگراني و تبديل ان به پرخاشگري گردد.

خلاصه اينكه به علت عدم توانايي رعايت اصول تنبيه ،در اكثر موارد تنبيه نمي بايست توسط صاحب سگ انجام و اگر تنبيه لازم بود ميبايست تحت نظر يا توسط مربي رفتار شناسي مجرب سگ اجرا شود. صاحب دام فقط ميبايست برای تربيت سگ خود از روش هاي تشويق مثبت استفاده نمايد.