با وارد کردن ایمیل خود محتوای این صفحه به ایمیل شما فرستاده می شود
انصراف
کلیه حق و حقوق این متن طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به وبسایت کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر بدون استناد به منبع پیگرد قانونی دارد
مقدمه:
1آسكاري ها:
سگ و گربه بسته به نوع كرم‌هاي آسكاريس از 3 راه به اين گونه انگل‌ها آلوده مي‌شوند
1. از طريق خوردن مستقيم تخم حاوي نوزاد كرم (تخم عفونت‌زا) در محيط آلوده (مثل خاك(
- از طريق خوردن شكار آلوده به تخم انگل (مثل خوردن موش(
- از طريق شير مادر و يا جفت (مادر به جنين(
در نوع مهم و بسيار شايع كرم‌هاي آسكاريش در ايران توكسوكارا كاتي(Toxocara cati) (در گربه) و توكسوكاراكنيس (toxocara canis) (در سگ) هستند. كرم‌هاي بالغ شبيه به رشته‌هاي ماكاروني پخته شده سفيد رنگ تا كرم بوده و به صورت زنده يا مرده ممكن است در محتويات استفراغ و يا مدفوع حيوان آلوده ديده شوند
کلیه حق و حقوق این متن طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به وبسایت کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر بدون استناد به منبع پیگرد قانونی دارد.
تخم اين انگل از طريق مدفوع حيوان مبتلا به كرم دفع شده و در محيط باقي مي‌ماند تا به صورت تخم عفونت‌زا كه حاوي نوزاد كرم است تبديل شود. چرخه تكامل اين انگل در بدن حيوان كمي پيچيده است. با خوردن تخم عفونت‌زا، كرم‌هاي نوزاد از ديواره تخم خارج شده و به كبد و ريه‌ها مهاجرت مي‌كنند. از آنجا به حلق رفته توسط بلع خود را به روده كوچك مي‌رسانند سپس بالغ شده و تخم‌ريزي مي‌كنند. اگر در دوران جنيني آلودگي ايجاد شده باشد اين نوزادان كرم در بافت كبد و ريه جنين باقيمانده تا وقتي كه توله به دنيا آمده در آنجا صبر مي‌كنند. وقتي توله به دنيا آمد مهاجرتشان را از طريق مجاري تنفسي به طرف حلق و سپس روده كوچك آغاز مي‌نمايند.
اگر تخم با خوردن گوشت آلود وارد بدن سگ يا گربه شود ديگر اين چرخه كبدي و ريوي ايجاد نشده و كرم‌هاي نوزاد مستقيماً به روده كوچك رفته و در آنجا بالغ مي‌شوند. نوزادان كرم مي‌توانند در طي اقامتشان در ريه باعث صدمه به بافت‌هاي اين عضو شوند اما به ندرت اين حالت باعث ايجاد بيماري‌هاي ريوي مي‌گردد.
علایم:
آلودگي به توكسوكاراكانيس در توله سگ‌هاي بالاي يك سال غيرمعمول است چرا كه ايمني نسبي در بدن سگ نسبت به اين انگل ايجاد مي‌شود.
توله‌هاي مبتلا به این کرم رشد كندي داشته، به خوبي وزن نمي‌گيرند، پوشش موي بدنشان نامرتب است و شكم متورم و باد كرده‌اي مي‌توانند داشته باشند. آلودگي با تعداد بسيار زياد كرم مي‌تواند باعث انسداد روده و مرگ ناگهاني توله شود.
بچه گربه‌هاي آلوده با توكسوكاراكاتي نيز رشد مناسبي ندارند، به خوبي وزن نمي‌گيرند، شكم متورم و باد كرده‌اي ممكن است داشته باشند. آلودگي بيشتر در حيوانات جوان ديده مي‌شود و سگ‌ها و گربه‌هاي آبستن بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به آلودگي هستند.
آلودگي روده مي‌تواند باعث التهاب روده و گاهي اسهال خفیف شود. اگر تعداد كرم‌ها زياد باشند به ندرت سبب انسداد يا داخل هم رفتگي روده‌ها گردند.
ايمني نسبي كه با افزايش سن در سگ‌ها نسبت به توكسوكاراكانس ايجاد مي‌شود در گربه‌ها نسبت به توكسوكاراكتي ايجاد نشده و گربه‌ها در هر سني مي‌توانند به اين نوع كرم مبتلا شوند.
كرم بالغ مي‌تواند از روده كوچك وارد معده شود و با تحريك مخاط معده سبب ايجاد استفراغ بگردد كه در محتويات استفراغ مي‌توان كرم‌هاي رشته مانند را مشاهده كرد.
آلودگي به اين گونه كرم‌هاي آسكاريس انتشار جهاني داشته و به شدت متداول است به صورتی که 30 دصد سگ و گربه ها می توانند الوده به این کرم باشند.علت شيوع اين انگل‌ها مقاوم بودن تخم انها در محيط نسبت به شرايط جوي سخت است. همچنين انتقال انگل از طريق شير و يا از طريق جفت به جنين نيز از عوامل ديگر شيوع بيماري است
کلیه حق و حقوق این متن طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به وبسایت کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر بدون استناد به منبع پیگرد قانونی دارد
دامپزشك با توجه به شايع بودن انگل فرض را بر آلودگي تمام توله‌سگ‌ها و بچه گربه‌هاي متولد شده گذاشته و اقدام به درمان دوره‌اي اين حيوانات به وسيله داروهاي ضد انگل مناسب مي‌نمايد. بايد توجه داشت كه با اين حال احتمال آلودگي در حيواناتي كه به خارج از خانه دسترسي دارند يا شكار مي‌كنند بيشتر است اما ايجاد آلودگي در سگ و گربه‌هايي كه در خانه زندگي مي‌كنند نيز وجود دارد. تنها كافي است تخم عفوني انگل به كفش صاحب چسبيده و حيوان اقدام ليسيدن آن نمايد. اگر سگ بالغ ماده تخم عفوني كرم را بخورد نوزادان كرم مي‌توانند به بافت‌هاي مختلف بدن رفته در آنجا غيرفعال باقي بمانند. هنگامي كه حيوان آبستن شد اين نوزادان كرم در انتهاي دوره بارداري فعال شده به طرف جفت رفته و از آنجا به بدن جنين وارد مي‌شوند. توكسوكاراكانيس از طريق شير مادر نيز مي‌تواند توله‌هاي تازه به دنيا آمده را آلوده نمايد. در گربه‌ها انتقال آلودگي از طريق جفت معمول نيست اما از طريق شير بسيار شايع است. مدت زماني كه طول خواهد كشيد تا پس از خوردن تخم كرم بالغ شود و توانايي تخم‌ريزي را داشته باشد بسته به راه آلوده شدن متفاوت (از 4-2 هفته) است. معمولاً توله‌هايي كه در داخل رحم از طريق جفت آلوده مي‌شوند تا سن 21-17روزگي قادر به دفع تخم از طريق مدفوع مي‌باشند. آن دسته كه بعد از تولد آلوده شده‌اند (توسط شير) حداقل 4 هفته لازم است تا قادر به دفع تخم از طريق مدفوع شوند.
در توكسوكاراكتي گربه‌ها چون راه انتقال جفت معمول نيست اغلب تا 8 هفتگي بچه گربه تخم در مدفوع ديده نمي‌شود. بنابراين توله سگ‌ها ممكن است در حدود 5-3 هفتگي و بچه گربه‌ها در 9-7 هفتگي كرم بالغ را از خود خارج سازند.
4-2 هفته زمان لازم است تا تخم كرم‌هاي آسكاريس پس از دفع از مدفوع به فرم عفونت‌زا (قادر به ايجاد آلودگي) تبديل شوند. به همين خاطر اگر مدفوع حيوان به روش صحيحي دور ريخته شود احتمال آلودگي بسيار كم خواهد بود. از بين بردن تخم انگل از محيط معمولاً به خاطر مقاوم بودن آنها در برابر ضدعفوني‌كننده‌هاي معمول كار دشواري است. به همین علت توصيه مي‌شود براي كنترل حيوان از تماس با خاك آلوده يا خوردن فضولات حيوانات ديگر هميشه در گردش‌های خارج از خانه و پارکها از قلاده يا بدن بند و پوزه بندهای توری مانند استفاده شود
تشخيص:
بسیار شایع است که سگ یا گربه همزمان به چند نوع انگل به صورت همزمان مبتلا باشند. انجام آزمايشات معمول مدفوع در اغلب موارد تشخيصي بوده و تخم انگل به راحتي در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده است. اين بيماري مي‌بايست از ساير بيماري‌ها كه علايم مشابهي ايجاد مي‌كنند مثل آلودگي‌هاي انگلي ديگر، عفونت‌هاي ويروسي، باكتريايي تفريق گردند.
پیشگیری و درمان:
توله‌سگ‌ها: براي جلوگيري از انتشار تخم انگل در محيط و از بين بردن كرم‌ها در سيستم گوارشي توله‌ها مي‌بايست با داروهاي متناسب با سن (مثل پيرانتل پاسوآت) در سنين 2، 4، 6، 8 هفتگي تحت درمان قرار گيرند. در خارج از ايران بعد از اين دوره حيوان تحت درمان ماهيانه با داروهاي ضد كرم قلب يا ضد كك كه حاوي مواد موثر بر اين نوع انگل‌ها هم میباشند تحت کنترل قرار میگیرند. در ايران به علت سخت در دسترس بودن اين داروها اغلب از داروهاي خوراکی تركيبي ضد انگل بسته به نحوه زندگی حیوان از هر یک تا سه ماه يكبار در طول مدت زندگي حيوان استفاده مي‌شود.
بچه گربه: به علت اين كه چرخه تكامل و بالغ شدن توكساكاراكاتي در گربه طولاني‌تر از آسكاريس سگ است. درمان اغلب ار 6 هفتگي شروع مي‌شود. با اين وجود برخي از انگل‌ها مثل كرم‌هاي قلاب‌دار به صورت همزمان در 3 هفتگي مي‌توانند به بلوغ برسند و تخم انگل را دفع نمايند بنابراین بهتر است درمان ضد انگلي در بچه گربه‌ها در سنين 3، 5، 7 و 9 هفتگي پشت سرهم انجام بگيرد. در خارج از ايران پس از اين دوره درمان گربه را تحت درمان پیشگیرانه داروهاي ضدكرم قلب يا ضد كك ماهيانه كه بر اين نوع انگل‌ها نيز موثراند قرار مي‌دهند. در ايران به علت سخت در دسترس بودن اين داروها اغلب از داروهاي خوراکی تركيبي ضد انگل بسته به نحوه زندگی حیوان از هر یک تا سه ماه يكبار در طول مدت زندگي حيوان استفاده مي‌شود.
مادران شيرده: مي‌بايست همزمان با شروع دوره درمان ضد انگلي توله‌ها، مادر نيز با داروهاي مناسب دوره شيردهي مثل فنبندازول تحت درمان قرار گيرند.
سگ‌هاي آبستن: تجويز روزانه داروي فنبندازول از روز 40 آبستني تا 10 روز پس از زايمان براي كاهش احتمال انتقال آلودگي روش بسيار ايمن و مطمئني هم براي جنين، توله‌ها و خود مادر مي‌باشد. در برخي از منابع استفاده از داروهاي ضد انگل ايورمكين نيز توصيه شده اما اين دارو مي‌تواند باعث عوارض جدي در برخي از نژادهاي سگ شود که توصيه نمي‌شوند. داروي پيترانيل پاموآت نيز در آبستني بی خطر است و در بسياري از موارد از آن استفاده مي‌شود.
گربه‌هاي آبستن: تجويز داروي سلامتيسن موضعي 6 و 2 هفته قبل از زايمان و سپس 2 و 6 هفته بعد از زايمان
کلیه حق و حقوق این متن طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به وبسایت کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر بدون استناد به منبع پیگرد قانونی دارد
سگ و گربه‌هاي بالغ: داروهايي همچون پي‌پرازين، فنبندازول، پيرانتل پاموآت، فبندازول و ايورمكين بر اساس تشخيص و صلاحديد دامپزشك ، ميزان آلودگي و وضعيت حيوان به صورت تك دفعه يا چند روز پشت سر هم تجويز مي‌گردد. پيش‌بيني رفع آلودگي با درمان‌هاي ذكر شده بسيار خوب است.
ديده شده نوزادان كرم‌هاي آسكاريس در صورت خوردن توسط انسان به ندرت باعث ايجاد بيماري منحصر به فرد و گاهي خطرناك شود. اين نوزادان در انسان توانايي كامل كردن چرخه تكامل خود و بالغ شدن را ندارد اما مي‌توانند به عضوهاي مختلف بدن انسان رفته و باعث ايجاد اختلالاتي در آن عضو شوند. با اين كه احتمال ايجاد بيماري بسيار كم است اما براي هرچه كمتر كردن ريسك ایجاد بيماري (مخصوصاً در بچه‌ها و افراد دچار نقص ايمني يا سالمندان) رعايت نكات و اصول بهداشتي عاقلانه به نظر مي‌رسد. از جمله اين موارد مي‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. شستشوي كامل دست پس از تماس با حيوان آلوده
- دور انداختن مدفوع به روش مناسب فوراً پس از دفع
- ضدعفوني كردن محيط در ارتباط با مدفوع حيوان توسط اتو ،بخارشويي يا شعله و مواد ضد عفونی کننده موثر بر تخم انگل
- جلوگيري از عدم تماس كودكان با مدفوع و محل آلوده به مدفوع حيوان
- شستشوی مناسب(با 90 درجه) البسه و اسباب اثاثيه مرتبط با حيوان آلوده.
براي كاهش احتمال آلودگي، صاحبان سگ و گربه مي‌بايست به برنامه پيشگيرانه ضدانگلی كه توسط دامپزشك پيشنهاد مي‌شوند متعد باشد. سگ و گربه‌هاي آبستن لازم است تحت درمان مناسب قرار گرفته و توله‌سگ‌ها و بچه گربه طبق برنامه ارايه شده داروي ضد انگل مصرف کنند. تخم اين انگل در محيط بسيار مقاوم است و به راحتي به اسباب و اثاثيه مي‌چسبند. وايتكس غليظ 20 درصد مي‌تواند باعث كاهش اين چسبندگي شود اما تخم انگل را از بين نمي‌برد. کتاب بیماری ها و مشکلات سگ و گربه به زبان ساده ، امیررضا عامری نایینی ، دامپزشک،تهران ، ایران
کلیه حق و حقوق این متن طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به وبسایت کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر بدون استناد به منبع پیگرد قانونی دارد
منبع
مشکلات و بیماری های مهم سگ و گربه ، به زبان ساده (جلد دوم)/ تالیف امیررضا عامری نائینی. تهران: امیررضا عامری نائینی، 1394
زمان انتشار: دوشنبه 07 تير 1395 (8 سال قبل)
تعداد بازدید: ۷۴۶۸۴
