با وارد کردن ایمیل خود محتوای این صفحه به ایمیل شما فرستاده می شود
انصراف
كك سگ و گربه
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
كك حشره‌اي بدون بال و خونخوار به رنگ قهوه‌اي روشن تا تيره است كه اندازه‌اش 5/2-1 ميلي‌متر مي‌باشد. كك‌ها جز انگل‌هاي خارجي مهم در سگ و گربه محسوب مي‌شوند. اين جانوران پاهاي بسيار قوي‌اي دارند كه به آنها كمك مي‌كند نيم‌متر به صورت عمودي و حدود بيست سانت به صورت افقي بپرند. اين اندازه پرش باعث مي‌شود كك به راحتي بر روي بدن حيوان يا انسان قرار بگيرد. بر روي پاهاي عقبي كك‌ها موهاي ريزي به صورت خلاف جهت رشد مي‌كنند كه از ليز خوردنشان بر روي مو، پر و پوشش حيوانات و پرندگان جلوگيري مي‌كند.
حدود دو هزار گونه مختلف كك در جهان وجود دارد كه بعضي از آنها فقط مختص يك حيوان و بعضي ديگر مي‌توانند از چند حيوان مختلف تغذيه كنند. اصطلاحاً به حيواناتي كه كك‌ها بر روي آنها قرار مي‌گيرند و از آنها تغذيه مي‌كنند ميزبان مي‌گويند. تنها چندگونه محدود از كك‌ها مي‌توانند سگ و گربه را آلوده سازند. نام علمي كك گربه‌ها Ctenocephalides Felis و كك سگ‌ها Ctenocephalides Cauis نام دارند.
كك‌هاي انسان نيز مي‌توانند سگ و گربه را آلوده سازند اما شايع‌ترين نوع ككي كه اين دو حيوان را آلوده مي‌سازد کك گربه است. كك‌هاي سگ و گربه نيز مي‌توانند به انسان سرايت كرده و به طور موقتي از او تغذيه نمايند.
چرخه زندگي كك:
رشد و نمو كك‌ها در 4 مرحله كاملاً مجزا از هم‌ديگر صورت مي‌پذيرد. مراحل رشد از ابتداء تا انتها شامل 1- تخم 2- مرحله لاروي 3- مرحله شفيره‌اي 4- مرحله بالغي مي‌باشند. تكميل كل دوره اين چرخه در كك گربه بسته به ميزان رطوبت و دما مي‌تواند حدود 4-3 هفته طول بكشد. اگر شرايط براي تكميل چرخه مناسب باشد اين زمان مي‌تواند تا 14 روز كاهش و اگر شرايط براي تكميل چرخه نامناسب باشد مي‌تواند تا 6 ماه افزايش يابد.نکته جالب توجه این است که 95 درصد این سیکل خارج از بدن سگ و گربه و در محیط تکمیل میشود.
تخم كك گرد تا بيضي‌شكل به رنگ سفيد و در حدود نيم ميلي‌متر است. كك‌هاي ماده 48 ساعت پس از اولين خونخواري بر روي بدن ميزبانشان جفت‌گيري كرده و تخم‌ريزي مي‌كنند. اين تخم‌ها بر روي بدن حيوان ريخته شده اما از آنجاييكه چسبناك نيستند از روي بدن مثل نمک از نمکدان به محيط اطراف افتاده و پخش مي‌شوند. تخم هایی که بر روی زمین می افتند میتوانند اگر دما و رطوبت محیط مطلوب باشد در عرض 3-8 هفته به کک بالغ تبدیل شوند.
هر كك ماده به طور ميانگين روزانه 30 تا 50 تخم و در طول دوران زندگي‌اش مي‌تواند بيش از 2000 تخم توليد نمايد. اين تخم‌ها معمولاً در شرايط مناسب آب و هوايي حدود 6-1 روز طول مي‌كشد تا سر باز كرده و لاروها از ان خارج شوند. رطوبت زير 50 درصد مي‌تواند تخم كك‌ها را از بين ببرد لارو سر بيرون زده از تخم يك جانور كرم مانند كشيده به اندازه 2 تا 5 ميلي‌متر ، سفيدرنگ، قطعه قطعه و بدون پا هستند كه بر روي بدنشان كمي مو نيز وجود دارد. لاروها بر روی زمین از مواد ارگانيك و مدفوع كك‌هاي بالغ مي‌بايست تغذيه كنند تا بتوانند روند تكامل شان را طي نمايند.لاروها از نور و افتاب مستقیم متنفرند و علاقه زیادی به فرو رفتن به داخل زمین مخصوصا تار و پود فرش و موکت دارند.لاروها نسبت به خشکی و حرارت و سایر عوامل محیطی بسیار حساسند و میتوانند سریعا از بین بروند. مرحله لاروي بسته به شرايط اقليمي و فراهم بودن غذا حدود 11-5 روز به طول مي‌انجامد. لاروها در اين مدت 2 بار پوست‌اندازي كرده و سپس به شفيره تبديل مي‌شوند.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
همین طور که گفته شد اين لاروها از نور متنفر هستند و دوست دارند به لايه‌هاي زيرين در جهت كشش جاذبه زمین حركت نمايند. به همين خاطر بيشتر در محل خواب و استراحت حيوان مبتلا و در اعماق تار و پود فرش ،موکت یا زیر انداز و يا در سطح زيرين خاك، زير برگ و شاخه‌ها گياهان ديده مي‌شوند.
لاروها به دور خود پيله‌اي سفيدرنگ تنيده و تبديل به شفيره مي‌شوند. شفيره به علت اينكه چسبناك است گرد و خاك و ذرات به آن چسبيده تا استتار شود.شفیره مقاومترین مرحله تکامل کک محسوب میشود . محیط ایده ال برای رشد دمای 26.5 درجه با رطوبت 80 درصدی محیط میباشد. حدود 14-7 روز طول خواهد كشيد تا شفيره تبديل به كك بالغ شود. كك بالغ مي‌تواند بسته به شرايط محيطي از چند هفته تا چند ماه در داخل پيله باقي‌مانده و وقتي شرايط مهيا گشت از آن خارج شود.شفیره می تواند تا 174 روز در محیط دوام بیاورد.
فشار فيزيكي، افزايش غلظت دي‌اكسيد كربن، لرزش و گرما از عواملي هستند كه باعث تحريك كك به خروج از پيله مي‌شوند. حس اين محرك‌ها به منزله رسيدن يك ميزبان مناسب براي قرارگيري بر روي آن محسوب مي‌گردد. حشره‌كش‌ها يا آفت‌كش‌ها به‌راحتي نمي‌توانند كك‌هاي بالغ داخل پيله را از بين ببرند. چرا كه اين پيله‌ها اغلب در مكان‌هاي سخت دسترس مثل تاروپود قالي، موكت يا جاي خواب سگ و گربه مخفي مي‌شوند.
هنگامي كه كك بالغ از پيله‌اش خارج گشت آمادگي خونخواري از ميزبانش را دارد. برخلاف مراحل تكاملي قبلي كك‌هاي بالغ نور دوست بوده و به سمت خلاف جهت جاذبه زمین حركت مي‌كنند به همين خاطر كك‌هاي بالغ تازه از پيله درآمده بر نوك پرز قالي و يا علوفه قرار مي‌گيرند تا به‌راحتي با نزديك شدن ميزبان بتوانند بر روي آنها بپرند. اگر كك از پيله خارج شود اما ميزباني براي تغذيه پيدا نكنند فقط تا چند روز مي‌تواند دوام پيدا كند. کک بالغ از شفیره در امده میتواند در عرض 8-24 ساعت شروع به تغذیه و جفت گیری کند و 24-36 ساعت بعد از خوردن اولین خون تخم ریزی نماید. وقتي كك بر روي بدن ميزبان قرار گرفت در عرض چند دقيقه مي‌تواند شروع به خونخواري نمايد. براي خونخواري اين جانور خرطوم مكنده‌اش كه شبيه به سوزن است را وارد بدن ميزبان فرو كرده، مقداري بزاق حاوي مواد ضدانعقاد را تزريق نموده سپس شروع به خوردن خون مي‌نمايد. کک ها عموما بر روی میزبان باقی می ماند و به راحتی از حیوانی به حیوان دیگر نقل مکان نمیکنند. پروتئين‌هاي موجود در بزاق كك مي‌توانند باعث ايجاد حساسيت‌هاي خفيف تا شديد در بدن ميزبان گردند. اين حساسيت‌ها در پوست سگ يا گربه مشكلاتي را به وجود مي‌آورند كه به آن، التهاب حساسيتي پوست ناشي از گزش كك‌ها مي‌گويند.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
كك‌ها معمولاً بر روي بدن ميزبانشان باقي مانده و خود به خود آن را ترك نمي‌كنند . لذا کک انگل خارجی همیشگی بر روی میزبان محسوب شده تا وقتی که توسط درمان از روی میزبان برداشته شود. بنابراين در صورت عدم درمان مي‌توانند 4-3 ماه بر روي بدن ميزبان باقي مانده و توليدمثل نمايند. اگر كك از روي بدن ميزبانش خارج شود توليدمثل متوقف و جانور در عرض 4-2 روز خواهد مُرد.
كك ماده مي‌تواند تا 15 برابر وزنش روزانه خون بخورد. 72 عدد كك مي‌توانند روزانه 1 ميلي‌ليتر خون بمكند. بنابراين اگر يك بچه‌گربه نيم كيلويي در بدنش 30 سي‌سي خون داشته باشد مقدار 220 كك بر روي بدنش مي‌توانند روزانه 3 ميلي‌ليتر يعني 10 درصد خون بدن بچه گربه را بمکند.خون مكيده شده توسط كك نيم‌هضم شده از دستگاه گوارش به عنوان مدفوع دفع مي‌شود.
مدفوع كك‌ها در عرض چند دقيقه پس از دفع خشك مي‌شوند و به صورت دانه‌هاي ريز كوچك يا لوله‌هاي مارپيچ كه اصطلاحاً به آن اثار یا کثافت كك مي‌گويند بر روي بدن ميزبان مي‌توانند ديده شوند. بيشتر اين فضولات از روي بدن ميزبان به زمين افتاده و به عنوان غذاي ضروري براي رشد مرحله لاروي كك مورد استفاده قرار مي‌گيرند. دامپزشك مي‌تواند با مشاهده اثار كك بر روي پوشش حيوان به آلودگي حیوان به كك مشكوك شود. كك‌هاي بالغ سرما را تحمل نمي‌كنند و بيش از 5 روز در دماي زير صفر درجه سانتي‌گراد دوام نخواهند آورد. به همين خاطر براي جان سالم به در بردن از سرماي زمستان كك‌هاي بالغ مي‌بايست در پيله خود (مرحله شفيره‌اي) باقي مانده و سپس در صورت فراهم شدن شرايط جوي مناسب از آن خارج شوند. معمولاً در مناطق با آب و هواي معتدل چرخه تكامل كك‌ها در تمام سال ادامه داشته و متوقف نمي‌گردد.
آثار یا مدفوع کک
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
علائم آلودگي به كك در سگ و گربه مي‌تواند متفاوت باشد در سگ برجستگي‌هاي كوچك در قسمت اطراف دم و كمر، قسمت‌هاي پشتي ران‌ها، زير شكم، داخل ران و اطراف آرنج مي‌تواند همراه با خارش، ريزش مو، تغييررنگ پوست، ضخيم شدن پوست و شوره ديده شود. در گربه‌ها اما اغلب علائم خارش وجود ندارد و پوست نوعي واكنش التهابي بنام التهاب پوست ارزني از خود نشان مي‌دهد. به اين علت به آن التهاب پوست ارزني مي‌گويند كه وقتي دست به روي پوست گربه كشيده مي‌شد حالت دانه‌دانه‌هايي مانند دانه‌هاي ارزن زير دست احساس مي‌شود. اين نوع التهاب پوست بيشتر در قسمت پشتي تا كمر و در سر و گردن ديده شود. از ديگر علائم آلودگي به كك در گربه مي‌توان به ريزش مو در قسمت داخل راني به همراه التهاب يا زخم‌هاي كوچك اشاره کرد. خارش در گربه بيشتر خود را به صورت ليسيدن وسواس گونه يك محل نشان مي‌دهد.
دامپزشك معمولاً با شنيدن شرح حال و تاريخچة حيوان از 3 طريق مي‌تواند به وجود آلودگي كك پي ببرد:
1- با مشاهدة بدن و پوشش مويي حيوان زير منبع نور قوي براي ديدن خود كك و آثار كك و يا جاي نيش كك
2- استفاده از شانه‌هاي مخصوص با شانه زدن حيوان و به دام انداختن خود كك و يا آثار كك لاي دندانه‌هاي شانه
3- ريختن قطرة آب بر روي آثار كك،اگر دانه كشف شده مدفوع كك باشد در داخل قطرة آب حل شده و قطره آب به رنگ قرمز تا قهوه‌اي درمي‌آيد.
اثار یا مدفوع کک پس از خیس شدن رنگ خون هضم شده میگیرد
به علت اينكه كك‌ها مي‌توانند باعث انتقال بعضي كرم‌هاي نواري شكل شوند بهتر است از حيوانات آلوده شده به كك آزمايش مدفوع نيز انجام بگيرد. خود كك همچنين مي‌تواند در توله‌سگ‌ها و بچه‌گربه‌ها در صورتي كه ميزان آلودگي بالا باشد منجر به كم‌خوني شود.
دامپزشك مي‌تواند بنا به در دسترس بودن و وجود اقدام به استفاده از نوع خاصي از دارو براي درمان آلودگي كك در حيوانات نمايد. معمولاً در حين درمان براي كنترل خارش از داروهاي كورتيكواستروئيدي و آنتي‌هيستامين‌ها استفاده مي‌شود. بايد توجه داشت درمان آلودگي كك تنها نبايد متمركز بر خود حيوان باشد بلكه براي ريشه‌كني و متوقف كردن چرخه تكامل كك‌ها مي‌بايست يك برنامه چندجانبه و متمركز را براي پاكسازي محيط خانه، حياط و يا باغ انجام داد، براي اينكار مي‌بايست در همان روز شروع درمان حیوان تمام مکانهای خواب اعم از فرش، موكت، زير پايه صندلي‌ها و هرجايي كه امكان مخفي شدن تخم، لارو وشفيره وجود دارد جاروبرقي كشيده يا بخارشويي گردد.اگر خانه باغچه و يا باغ دارد علف‌ها را مي‌بايست هرس، بوته‌ها را كوتاه و خاك را با داروهاي آفت‌كش مخصوص آفت‌زدايي كرد. اين روش‌ها مي‌بايست هر دو تا سه هفته يك‌بار به طور همزمان و مرتب انجام گيرند تا ديگر اثري از هيچ مرحله تكاملي كك باقي نماند. براي درمان خود حيوان طيف وسيعي از داروها را به صورت شامپو، اسپري، قطره‌هاي روي پوستي و غيره مي‌توان تجويز نمود. برخی مواد مؤثر اين دارو تركيبات طبيعي يا ساختگي مثل پيرترين‌ها، پرمترين‌ها، تنظيم‌كننده رشد حشرات، (سلامكتين Selamectin)، فنيل پيرازول (Fipronil) هستند كه بيشتر بر سيستم عصبي كك‌ها تأثير گذاشته و آنها را از بين مي‌برند. در صورت وجود عفونت پوست شدید مي‌بايست اقدام به درمان با آنتي‌بيوتيك‌هاي مناسب مثل سفالكسين شود. بايد توجه داشت كه درمان و ريشه‌كني كك‌ها كاري بس پرهزينه، وقت‌گير و نيازمند انرژي است. از بين بردن كك‌هاي بالغ با داروهاي حشره‌كش كوتاه اثر هرگز حيوان را از شر اين موجود خلاص نمي‌كنند. به همين منظور، همانطور كه اشاره شد براي مؤثر واقع شدن درمان و ريشه‌كني كك مي‌بايست هم به درمان حيوان پرداخته شود و هم همزمان اصول درمان محيط را اجرا كرد. متأسفانه در ايران در دسترس دامپزشك کمتر داروهاي ايمن و كم‌خطر براي استفاده در گربه‌ها، وجود دارد.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
گربه‌ها مي‌توانند در اثر استفاده از برخی آفت‌كش‌ها مثل پرمترين و ليندن دچار مسموميت و گاهي حتي مرگ شوند.بنابراین از محصولات ضد کک مخصوص سگ برای گربه هرگز استفاده نکنید. شامپوهاي پرمترين و ليندن براي درمان آلودگي كك بر روي سگ‌ها اغلب مؤثر و كم‌خطر هستند. داروهاي تجاري مثلAdvocate ، Frontline Plus به صورت اسپري و يا قطره روي پوستي وجود دارند كه مي‌توان به صورت ماهيانه براي بچه‌گربه، گربه، توله‌سگ و سگ به صورت كاملاً بي‌خطر استفاده گردد.
کتاب بیماری ها و مشکلات مهم سگ و گربه به زبان ساده، جلد دوم :امیررضا عامری نایینی ، دامپزشک ، کلینیک دامپزشکی آران ،تهران ،ایران
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرحها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
زمان انتشار: چهارشنبه 13 خرداد 1394 (9 سال قبل)
تعداد بازدید: ۲۳۹۵۴
