اصولا توله سگ ها ، بچه گربه ها ،حيوانات باردار و شيرده بیشتربه آلودگي انگلي مبتلا شده ومي توانند خطر بيشتري براي آلودگي محيط وانسان داشته باشند،بنابراین درمان هاي ضد انگلی براي آن ها باید هرچه زودتر شروع شود .
انتقال آسكاريس ها و كرم هاي قلابدار از طريق جفت و يا از طريق شير مادر به توله ها اثبات شده است .بنابراین اولین قدم برای جلوگیری از انتقال انگل ، درمان ضد انگلی مادران شیرده یا باردار است.
روش هاي مختلفي براي كنترل انگل در حيوانات باردار ارائه شده كه مي توان به تجويز روزانه داروي فنبندازول از روز چهلم بارداري تا 14 روز بعد از شيردهي يا تجويز ايورمكتين خوراكي در روزهاي 0،30،60 بارداري و 10 روز بعد از زايمان براي كنترل كرم آسكاريس اشاره نمود .
اگر مادر حيوان، تحت درمان پيشگيري كننده انگلي قرار نگرفته بود يا در موردش اطلاعاتی در دسترس نبود، مي بايست توله ها براي جلوگيري از آلوده شدن هر چه سریعتر به صورت مكرر تحت درمان ضد انگلي قرار بگيرند .در مناطقي كه كرم آسكاريس و يا كرم هاي قلابدار شايع هستند (مثل ايران) هم توله و هم مادرشان مي بايست با داروي ضد انگل مناسب پشت سر هم در سنين 2و4و6و8 هفتگي تحت درمان قراربگيرند .بعضي از كارشناسان توصيه مي كنند درمان دو هفته یکبار تا 3ماهگی و بعد ازآن به صورت ماهانه تا وقتي كه حيوان به سن 6 ماهگي برسد ادامه داده شود .
اگرهدف تنها كنترل آسكاريس ها ست، درمان توله از سن دو هفته و نيمگي (هفده روزگي) شروع وپس از آن هر 2 هفته ،حداقل براي 3 بار تكرار مي شود.
چون بچه گربه قبل از به دنيا آمدن به انگل الوده نمي شود ،درمان ضد انگلي مي بايست در سنين 3و5و7و9 هفتگي پشت سر هم انجام گيرد . در صورت وجود مادر ، آن ها نيز مي بايست همزمان با توله سگ ها یا بچه گربه ها تحت درمان قرار بگيرند .
نکته مهم این است که بيشتر توله ها یا بچه گربه ها قبل از 6-8 هفتگي به دامپزشكي آورده نمي شوند ،بنابراین اغلب انها در اين سنين آلوده اند و مي توانند از خود تخم انگل دفع نمایند . اين وظيفه دامپزشك است كه صاحب دام را از زمان و برنامه صحیح درمان ضد انگل اگاه سازد .
بر اساس پيشنهاد انجمن انگل شناس آمريكا از حيوانات زير یک سال 2-4 بار و از حيوانات بالاي سن یک سال ،سالانه 1-2 بار آزمايش مدفوع گرفته شود .
حيوانات بالغ نيز مي توانند به انگل آلوده شده و تخم انگل دفع كنند. به همین خاطراين گروه سني نيز مي بايست مرتب(ترجیحا هر 3ماه ) تحت درمان ضد انگلي قرار گرفته تا موجب آلودگي محيط و انسان نگردند .
بيشترين احتمال آلودگي در حيواناتي است كه به بيرون از خانه دسترسي دارند . میبایست به برنامه ضد انگلي اين دسته حيوانات توجه خاصي صورت بگيرد .
در مورد نوع دارو بايد گفت داروهاي ضد انگل بسيار زياد و با طيف اثر مختلف وجود دارند .نوع دارو بنابر صلاحديد دامپزشك بر اساس سن و وزن حيوان انتخاب مي شوند. این داروها ی ضد انگل سگ وگربه بیشتر به صورت قرص یا شربت هستند بعضی از آن ها مثل :
- "پيرانتل پاموات "كه از سن 2 هفتگي مي توان به توله سگ ها داده شود.
- "پي پرازين" كه از سن 6 هفتگي مي توان به توله سگ ها و بچه گربه تجويز شود .
- "فنبدازول" كه از سن دو هفتگي مي توان به توله سگ ها و بچه گربه تجويز شود.
- "پرازي كوانتل"(ضد كرم نواري شكل مثل کرم کدو) كه از 1 ماهگي به بعد به توله سگ و بچه گربه تجويز مي شود .
توجه فرماييد تزریق داروي" ایورمکتین" كه به اشتباه به واكسن ضد انگل معروف است کار اشتباهی میباشد .با وجود داروهاي بسيار ايمن تر مصرف ایورمکتین تزریقی توجیه پذیر نیست . انواع تزریقی این دارو در ايران، ویژه دام هاي بزرگ (گاو و گوسفند)بوده ودر شرایط عادی نباید به سگ وگربه تزريق شوند . اين دارو در سگ و گربه مي تواند بعضي وقتها باعث مسمومیت ،ايجاد شوك وحتی مرگ شود.
منبع:
https://www.cdc.gov/parasites/zoonotichookworm/resources/prevention.pdf