بسیاری ازصاحبان با ما تماس میگیرند و میگویند با این سیستمی که هر کلینیک دامپزشکی یک زمانبندی واکسن سگ یا گربه دارد ما کاملا گیج شده ایم ،به ما بگویید برنامه صحیح واکسیناسیون کدام است؟

باید به این دوستان عرض کنم بسته به هر منطقه جغرافیایی و بنابه بیماری های شایع در ان منطقه برنامه واکسیناسیون نیز فرق میکند .دو نوع واکسن از لحاظ اهمیت وجود دارد :

الف- واکسن های الزامی (که به انها واکسن های هسته یا اصلی نیز میگویند):این واکسنها در تمام دنیا با یک برنامه و یکسان تزریق میشوند.واکسن های اصلی سگ شامل :1-دیستمپر 2-هپاتیت 3-پاراانفولانزا 4-پاروویروس 5-هاری هستند. واکسنهای الزامی در گربه شامل 1-کلسی ویروس 2- هرپس ویروس 3- پان لوکوپنی 4-هاری میباشند.همچنان که از اسمشان پیداست تزریق واکسن های اصلی برای تمام سگ ها وگربه ها الزامی است .

ب- واکسنهای اختیاری(که به انها غیر هسته یا غیر اصلی نیز میگویند) :یعنی این واکسنها بنا بر صلاحدید دامپزشک بر اساس بیماری های شایع ان منطقه تزریق میشوند. مثل لپتوسپیروز در سگ یا FeLV-FIV در گربه.

در قسمت اول به واکسیناسیون سگ ودر قسمت بعدی به واکسیناسون گربه میپردازیم.

واکسیناسیون سگ:

حال بپردازیم به زمان تزریق ها در سگ.برای اینکه کار اسان تر شود سگها میبایست به دو گروه سنی تقسیم شوند .

1-سگهایی که وقتی به دامپزشک اورده میشوند کمتر از 16 هفته (4ماه)سن دارند.

2-سگهایی که وقتی به دامپزشک آورده میشوند بیشتر از 16 هفته سن دارند.

برنامه واکسیناسیون  این دو گروه با هم متفاوت است.واکسن هاری خود بحث جدایی دارد که در اخر به ان میپردازیم.

• اگر شما سگی دارید که کمتر از 16 هفته سن دارد:واکسن های الزامی (بجز هاری میبایست) اولین تزریقش در 6-8 هفتگی باشد وتزریق بعدی 9-11 هفتگی وبعدی 12-16 هفتگی انجام بگیرد.در نژاد های مستعد به پاررویروس مثل ژرمن شپرد و روتوایلر دوز چهارم بعد از اخرین واکسن نیز توصیه میشود.بنابراین تا پایان چهار ماهگی حداقل سه  بار میباست واکسن های الزامی تکرار شوند .اگر ما بین این تزریقها وقفه بیفتد امکان ابتلا به بیماری وجود دارد.بعد از اخرین تزریق تا یکسال پس از ان تزریقی لازم نیست .یکسال بعد تزریق یاداوری یا همان بوسترانجام میشود و بعد از ان یاداوری ها هر 3 سال یکبارتکرار میشوند.
  
• اگر شما سگی دارید که بیشتر از 16 هفته سن دارد و تا حالا واکسن نخورده یا نمیدانید ایا واکسن خورده است : یک دوز واکسن الزامی(بجز هاری) در اولین مراجعه  و3-4 هفته بعد از ان  تکرار شود.یاداوری ها 1 سال بعد و بعد از ان هر 3 سال یکبار است.
  

حال نوبت هاری است:

هاری نیز جز واکسنهای الزامی است .اولین دوز در 12-16 هفتگی و بعد از ان هر یک سال یکبار تا اخر عمر تکرار شود.  برنامه واکسیناسون هاری بسته به توصیه کارخانه سازنده ومیزان شیوع بیماری هاری در ان منطقه دارد. مثلا بعضی از واکسن های هاری هر 3 سال یکبار هستند(البته ین نوع واکسن در ایران معمول نیست)و بعضی 1 سال یکبار .

نکته 1: بر روی بروشور واکسن ها توصیه شده که هر سال واکسیناسیون تمدیدشود.فراموش نکنید کارخانه ها بنگاه های تجاری هستند و اگر بنا باشد بنویسند هر 3 سال یکبار سودشان یک سوم کاهش مییابد.

نکته 2:در ایران واکسن لپتوسپیروز(معمولا بر چسب زرد رنگ داخل شناسنامه) نیز همزمان با واکسن های اصلی تزریق میشود که کاری کاملا اشتباه است .بهتراست بگویم یک اشتباه جا افتاده میباشد که اگر هر دامپزشکی به اینکار تن ندهد انگشت کم فروشی به طرفش میگیرند.واکسن لپتوسپیروز جز واکسن های اختیاری بوده و واکسن الزامی محسوب نمیشود. در کتاب مرجع دامهای کوچک "اتینجر" سال 2010 نیز اشاره به خطرناک بودن واکسن مخصوصا در نژاد داشهوند و پاگ نموده وگفته فقط در مواردیکه خطر بیماری بسیار زیاد است از این واکسن استفاده شود .در ضمن تزریق این واکسن در توله های کمتراز 12هفته یا  سگ های سبکتر از 6 کیلومیتواند حساسیت زا و باعث عوارض شدید(شوک)شود.این واکسن بیشتر در مناطق مرطوب و بارانی کاربرد دارد چون لپتوسپیروز یک بیماری وابسته به اب است.اگر دامپزشک صلاح ببیند میباست اولین دوز را در 12 هفتگی و تکرارش را 3-4 بعد انجام دهد .یاداوری این واکسن اگر بیماری در منطقه شایع باشد  هر 1 سال یکبار است در غیر این صورت تزریق یاداوری پیشنهاد نمی شود.

نکته 3:واکسن کرونا ویروس  جز واکسن های اختیاری است که برای مدتی نیز در ایران تزریق میشد.جالب است بدانید کتابهای مرجع دامپزشکی هیچ کدام تزریق این واکسن را پیشنهاد نمیکنند.

نکته 4 : قبل ازاولین واکسیناسیون اصلی وتا 4-5 روز بعد ازان توله را بیرون نبریدویا با سگهای غریبه در ارتباط نگذارید.

اقتباس از .world small animall association 2010

در قسمت بعد به واکسن های گربه میپردازیم.