با وارد کردن ایمیل خود محتوای این صفحه به ایمیل شما فرستاده می شود
انصراف
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.دیابت ملتیوس یا بیماری قند در سگ و گربه
دیابت ملتیوس یا همان بیماری قند یک مشکل متداول بین سگ و گربه هاست. انسولین هورمونی است که باعث کنترل قند خون میشود. این هورمون از غده لوزالعمده یا پانکراس که در ناحیه شکمی قرار گرفته ،ترشح می گردد. انسولین مانند کلیدی عمل می کند و باعث باز شدن درهای سلولها به روی قند ( گلوکز) در گردش خون میگردد. قند وارد شده به سلول ها سپس در انجا توسط فرایندهایی به انرژی تبدیل میگردد. این انرژِی برای ادامه حیات حیوان الزامیست. اگر مقدار انسولین کاهش پیدا کند و یا به هر دلیلی نتواند خود را به سلولها برساند انگاه دیگر قندی هم قادر نخواهد بود که وارد شود. بنابراین سلول ها به اصطلاح گرسنه مانده و نمی توانند انرژی مورد نیاز خود را برای فعالیت تولید کنند. از طرف دیگر مصرف نشدن قند توسط سلول ها سبب می شود قند در خون باقی مانده و در نتیجه غلظتش بالا برود. به بالا رفتن سطح قند خون از میزان طبیعی اصطلاحاً بیماری قند یا دیابت ملیتوس می گویند.
بیماری قند دو نوع دارد. نوع اول یا دیابت وابسته به انسولین است. در این نوع لوزالمعده قادر به ترشح میزان کافی انسولین نمی باشد. تقریباً تمام سگ ها به این نوع از دیابت مبتلا می شوند. نوع دوم یا دیابت غیروابسته به انسولین است که همانطور که از نامش مشخص است انسولین از لوزالمعده ترشح می شود اما بنا به دلایلی مثل تجمع چربی در اثر چاقی به دور سلولها ،دیگر انسولین قادر به ورود به سلول نمیباشد تا قند مورد نیاز را تامیین کند. 70-50 درصد گربه ها به نوع اول و 50-20 درصدشان به نوع دوم مبتلا می شوند. دیابت ملتیوس عموماً در سگ ها بهبود پیدا نمی کند اما در گربه ها با شروع درمان می تواند بهبودی موقت یا همیشگی حاصل گردد. در انسان دیابت نوع دوم بیشتر از نوع اول دیده میشود.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
معمولاً این بیماری در سگ های مسن 9- 7 سال و گربه های 11-9 سال ایجاد میگردد. این بیماری به ندرت در سگ و گربه های زیر یک سال هم گزارش شده است. نژادهای مستعد به دیابت شامل کارین تریر ،تریر استرالیایی ،فاکس تریر،پودل مینیاتور و استاندارد ،سایموید، اشناوزر،اشپیز ،بیگون فرایز در سگ ها و نژادهای برمه ای در گربه می باشند. احتمال ابتلای سگ های ماده و گربه های نر بیشتر از سایرین است. از فاکتورهای مهم دخیل در ایجاد دیابت می توان به استعداد ژنتیکی ،بیماری های عفونی ، فعالیت غیرطبیعی دستگاه ایمنی بدن ،التهاب لوزالمعده ،مصرف برخی داروها نظیر کورتیکواستروئیدها(کورتن) و پروژسترون ها، بیماری های هورمونی مانند آکرومگالی ،پرکاری غده فوق کلیوی ،چاقی و عقیم نشدن سگ و گربه ماده اشاره کرد.
اغلب سگ و گربه های مبتلا به دیابت میتوانند به راحتی دچار عفونت های قارچی یا باکتریایی (عفونت های فرصت طلب) شوند. عفونت های ادراری در حیوانات دیابتی بسیار شایع است چراکه قند فراوان موجود در ادرار به عنوان منبع تغذیه مناسبی برای باکتری ها به حساب می اید.
در اوایل بیماری ممکن است حیوان هیچ نشانی از وجود دیابت از خود نشان ندهد. مدتی که از بیماری گذشت علایم خفیف تا متوسط بروز می کنند. در نهایت عدم کنترل و درمان این بیماری می تواند به یک حالت کاملاً اورژانسی به نام وضعیت کتواسیدوز تبدیل گردد. افزایش غلظت سمومی به نام کتون ها در بدن باعث ایجاد این وضعیت میشود. کتون‌‌ها محصولات فرعی حاصل از تبدیل چربی به انرژی هستند. این وضعیت هنگامی رخ می‌دهد که گلوکز(قندی که معمولا در بدن به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار میگیرد) در دسترس نباشد و بدن به جای آن برای تامین انرژی مورد نیاز شروع به استفاده از چربی‌ها کند.درصورت عدم رسیدگی به موقع به این وضعیت ممکن است حیوان به کما فرو رفته و تلف شود. سگ و گربه هایی که در وضعیت کتواسیدوز قرار دارند بی اشتها یا کم اشتها میشوند و عموما ناخوش به نظر می رسند.
نشانی های بالینی بیماری دیابت معمولاً منحصر به فرد بوده و در یک حیوان نسبت به حیوان دیگر می تواند متفاوت باشند. باید توجه داشت که برخی از بیماری های دیگر نیز میتوانند علایمی شبیه به دیابت ایجاد نمایند. شایعترین نشانی های بیماری قند شامل عطش زیاد ،افزایش میزان ادرار ،پر خوری و کاهش وزن می باشند. با اینکه حیوان زیاد غذا می خورد اما لاغرتر می شود. مدتی که از بیماری گذشت سستی و استفراغ نیز به انها میتواند اضافه شوند. کاهش بینایی به علت ایجاد آب مروارید(کاتاراکت)در سگ ها نیز ممکن است از دیگر علائم بیماری باشد. گربه های دچار بیماری قند معمولاً دارای پوشش مو نامرتب و ژولیده ،زردی(در لثه، سفیدی چشم و پوست) و ضعف در پاها هستند بطوری که حیوان برای راه رفتن از مچ پا خودی نیز کمک میگیرد.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
در صورت بروز هر یک از این نشانی ها بیدرنگ به دامپزشک مراجعه نمایید. دامپزشک با بررسی حیوان و پرسیدن چند سوال در مورد اشتها و تشنگی ،میزان دفع ادرار و دیگر موارد می تواند به وجود این بیماری مشکوک شود. او سپس با انجام ازمایش خون و ادرار به تشخیص قطعی خواهد رسید. میزان طبیعی گلوکز خون در سگها در محدوده 60-125 و در گربه ها بین 70-150 میلیگرم میباشد. معمولاً افزایش قند خون از این محدوده طبیعی و وجود قند در ادرار وجود این بیماری را تایید می کنند. به طور طبیعی قند در ادرار سگ و گربه نباید وجود داشته باشد. باید توجه داشت که بالاتر بودن میزان قند خون از حد طبیعی فقط با انجام یکبار آزمایش(مخصوصاً در گربه ها) نمی تواند دلیلی بر وجود بیماری قند باشد. عوامل زیادی از جمله تب ،استرس و غیره ممکن است به صورت گذرا قند خون را افزایش دهند.
میزان قند خون گربه در هنگام استرس میتواند گاهی تا دو برابر حد طبیعی افزایش یابد. آزمایشات دقیق تری به نامهای فروکتوزآمین و یا قند هموگلوبین گلیکوزیله(Hb1AC) وجود دارد که نشان دهنده میانگین غلظت قند خون در طول چند هفته گذشته می باشد. اگر این آزمایشات نیز از محدوده طبیعی بالاتر بودند به احتمال زیاد حیوان به بیماری قند دچار است.
ممکن است بیماری دیابت خود توسط بیماری های دیگر ایجاد شده باشد و یا به همراه دیگر بیماری ها به طور همزمان وجود داشته باشد. به همین خاطر برای پی بردن به وجود مشکلات زیربنایی ویا همزمان امکان دارد دامپزشک انجام روشهای کمک تشخیصی دیگر نظیر رادیولوژی ،سونوگرافی ،کشت ادرار یا دیگر موارد را لازم بداند. باید توجه داشت که تشخیص و درمان بیماری دیابت کمی پیچیده و چالش برانگیز است و هیچ دو حیوان مبتلا از نظر وجود نشانی ها و روش درمانی به هم شبیه نمی باشند.
درمان دیابت در هر بیمار میتواند متفاوت باشد. کنترل این بیماری در سگ معمولاً از راه ترزیق انسولین انجام میشود. در حالی که برای گربه های مبتلا به دیابت نوع دو در برخی موارد می توان از داروهای خوراکی کاهش دهنده قند خون به تنهایی استفاده نمود. با این وجود 80 درصد گربه ها نیز به تزریق انسولین احتیاج پیدا خواهند کرد. انواع مختلف انسولین در بازار وجود دارند که دامپزشک با توجه به شرایط جسمانی حیوان نوع و مقدار مناسب انسولین را برای حیوان شما تجویز خواهد کرد. در صورتی که تصمیم به تزریق انسولین گرفته شد لازم است روش صحیح تزریق دارو توسط دامپزشک یا دستیار او به شما آموزش داده شود. با توجه به اینکه میزان بالای انسولین سبب افت شدید قند و ایجاد شوک میتواند بشود باید در تزریق مقدار مناسب انسولین نهایت دقت را به عمل آورد.
توصیه می شود قبل از تزریق انسولین به وسیله دستگاه اندازه گیری قند خون میزان آن اندازه گیری شده و در صورت پایین بودن قند از تزریق انسولین خودداری گردد.
دامپزشک تنها شخصی است که میزان مورد نیاز انسولین تزریقی را برای حیوان خانگی شما تعیین میکند. به هیچ عنوان خودسرانه مقدار انسولین را افزایش یا کاهش نباید داد. این کار میتواند به قیمت جان حیوان تمام شود.
میزان کالری مورد نیاز بدن حیوان باید محاسبه شود تا از اضافه وزن یا چاقی جلوگیری شود. بهتر است جیره غذایی حیوان را به دو قسمت در روز تقسیم نمایید و هر قسمت را کمی قبل از زمان تزریق انسولین در اختیار حیوان قرار دهید. برای گربه ها بهتر است غذا در تمام طول روز در دسترسشان باشد. مقدار فیبر غذای سگ های مبتلا به بیماری قند باید بیشتر شود. میزان کربوهیدرات(برنج، ماکارونی وسیب زمینی)غذاهای گربه ها می بایست به یک دهم وعده غذایی برسد و به جای آن به میزان پروتئین غذا افزوده شود.
می توان برای سگ ها در طول روز فعالیت بدنی منظم و سبک مثل پیاده روی های کوتاه مدت برنامه ریزی شود. توجه داشته باشید که فعالیت بدنی برای حیوان نباید سنگین و استرس زا باشد. فعالیت گربه ها را می توان با استفاده از اسباب بازی های مختلف افزایش داد.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
باید توجه داشت که کاتاراکت یا آب مروارید حاصل از دیابت با کنترل بیماری قند بهبود پیدا نمی کند و اب مروارید باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد. سگ های مبتلا به دیابت نوع اول تا آخر عمرشان به تزریق انسولین احتیاج دارند. معمولاً تزریق دو بار انسولین در روز میزان قند خون را برای اکثر حیوانات کنترل خواهد کرد. در بیماران مبتلا به بیماری قند باید به دو مسئله توجه جدی داشت: 1) افت قند خون 2) وضعیت کتواسیدوز
افت قند خون میتواند سبب گیجی ،سستی ،حملات تشنجی ،کما و در صورت طولانی شدن و عدم درمان مرگ شود. اگر متوجه شدید که حیوان بی حال و ضعیف شده
اما به محرک پاسخ می دهد، بیدرنگ به او غذا بدهید. اگر حیوانتان در اثر کاهش قند خون بی هوش شده باشد بطوریکه با صدای بلند یا تکان دادن از جای خود برنمی خیزد تا رساندن به مرکز دامپزشکی فورا آب قند غلیظ حاضر کنید و ان را به لثه و لب حیوان بمالید.
از نشانی های وضعیت کتواسیدوز می توان به کم آبی ،ضعف ،بی حالی ،تنفس سریع ، استفراغ ،از دست رفتن اشتها ،استشمام بوی استون از دهان اشاره کرد. در صورت بروز هر یک از این نشانی ها بیدرنگ به دامپزشک مراجعه نمایید. متاسفانه حتی با انجام درمانهای ویژه در مراکز دامپزشکی نزدیک به یک سوم مبتلایان به وضعیت کتواسیدوز دیابتی تلف میشوند.
توجه داشته باشید دیابت یک بیماری قابل کنترل و درمان پذیر است به شرطی که صاحب حیوان از خودگذشتگی ،تعهد و وقت زیادی را برای حیوان خانگی اش صرف نماید. در این صورت حیوان مبتلا میتواند برای سالهای سال به زندگی خود ادامه دهد. برخی از گربه های مبتلا به نوع دو دیابت می توانند کاملاٌ بهبود یافته و دیگر به تزریق انسولین احتیاج پیدا نکنند.
تهیه و تنظیم :امیررضا عامری نایینی ، دامپزشک ،کلینیک دامپزشکی آران
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
زمان انتشار: دوشنبه 09 دي 1392 (11 سال قبل)
تعداد بازدید: ۱۷۷۲۵
