با وارد کردن ایمیل خود محتوای این صفحه به ایمیل شما فرستاده می شود
انصراف
تورم عفوني صفاق گربه‌ها (FIP)
تورم عفونی صفاق(پرتونیت) يا FIP يك بيماري ويروسي به شدت مهلك است و در بين گربه‌هاي جوان كه از پناهگاه‌ها، پرورشگاه‌ها يا خانه‌هايي كه تعداد زيادي گربه در آنها نگهداري شود شايع‌تر است. صفاق پردة نازگي است كه ديواره‌هاي حفره شكم و بخش بزرگي از احشاء(مثل روده) را مي‌پوشاند. عامل ايجاد اين بيماري يك گونه از كروناويروس گربه‌ها (Feline Coronavirus) (FCOV) است. بيشتر گونه‌هاي كروناويروس بيماري مهمي ايجاد نمي‌كند يا در صورت ايجاد بيماري سبب مشکلات خفيفي مثل اسهال زودگذر (FECV) مي‌شوند. بنابر دلايلي مثل ژنتيك، استرس و عوامل تغذیه ای یا عوامل ناشناختة ديگر اين ويروس (FECV) بيخطر يا كم‌خطر مي‌تواند در بدن گربه تبديل به ويروس مهلك FIP گردد. برخلاف ساير كروناويروس‌هاي بيخطر كه توانايي خارج شدن از دستگاه گوارش را ندارند ويروس FIP میتواند به خارج از دستگاه گوارش انتقال پیدا کند و از طريق خون به ديگر قسمت‌هاي بدن (چشم، كليه، كبد، طحال، اعصاب)رفته و در این مناطق به صورت دائمي اقامت گزيده و باعث اختلالات شديد و ايجاد بيماري مهلكي به نام تورم عفوني صفاق در گربه شود. بنابراين FIP در هر جايي كه FECV وجود داشته باشد مي‌تواند ديده شود.
FIP بيشتر در گربه‌هاي جوان( 6 ماهه تا سه ساله) و در مكان‌هايي كه تعداد زيادي گربه (بيش از 5 عدد) نگهداري مي‌شوند ديده مي‌شود. با اين وجود اين بيماري مي‌تواند گربه‌ها در هر رده سني مخصوصا گربه های پیر را نیز مبتلا سازد.
نشانه‌هاي بيماري: باید توجه داشت در بچه گربه ها این بیماری دومین عامل عفونی مرگ ومیر و به وجود امدن بچه گربه ضعیف میباشد.
علائم اوليه FIP شامل ضعف و بي‌حالي پيش‌‌رونده، تب متناوب، عدم تغییر در اشتها یا گاهی بداشتهايي و كاهش وزن مي‌باشد. گربه‌هاي مبتلا به FIP مخصوصاً بچه ها رشد كند و آهسته‌تري نسبت به ديگر هم‌سن هایشان دارند. اغلب لاغر و پوشش موي كم‌جلا و نامناسبي دارند. تظاهر علایم بيماري از زمان الوده شدن حیوان به ویروس بسته به فرم آن از دو هفته تا چند سال مي‌تواند متغير باشد.
FIP مي‌تواند به دو فرم در گربه‌ها ديده شود 1- فرم تر يا ترشحی یا حاد 2- فرم خشك يا بدون ترشح یا مزمن
ندرتاً يك گربه مي‌تواند به هر دو فرم بيماري مبتلا شود. هركدام از اين فرم‌ها علائمي مختص به خود را داشته و از هم‌ديگر متمايز هستند. بنابراين FIP مي‌تواند در هر گربه علائمش كاملاً متفاوت از سایر گربه های مبتلا باشد.
گربه‌هاي مبتلا به فرم تر يا ترشحی به علت وارد شدن صدمه به عروق و نشت کردن مایع خون به خارج از رگ معمولاً شکمشان در اثر تجمع این مايعات که عموما زرد رنگ شفاف، غليظ و چسبناك هستند متورم شده و حالت بادكردگي به خود میگیرند به‌طوري كه به نظر مي‌رسد گربه حامله است. اين مايعات و ترشحات همچنين مي‌توانند به اطراف ريه‌ها رفته و با محدود نمودن فضاي اطراف ان سبب تنگی نفس حيوان گردند. از آنجاييكه بچه‌گربه‌هاي مبتلا به انگل‌هاي روده‌اي نيز فرم شکمشان ممکن است متورم و بادكرده باشد گهگاه ممكن است با FIP نوع تر در تشخيص اشتباه شوند.
فرم ترشح دار بيماري بسيار شايع‌تر از فرم خشك است.حیوان میتواند هوشیار یا بی حال باشد.تب خفیف،کاهش وزن،تنگی نفس،افزایش ضربان قلب،تورم کیسه بیضه ،رنگ پریدگی مخاط یا زردی از خود نشان دهد. كمتر از 10 درصد گربه‌هاي مبتلا به نوع ترشحی علائمي چشمي و يا عصبي از خود نشان مي‌دهند. تغيير در رنگ عنبيه مي‌تواند از علائم چشمي اين بيماري به حساب آيد.
25-33درصد گربه‌هايي كه فرم خشك مبتلا مي‌شوند مي‌توانند علائم عصبي حاصل از درگیری نخاع و یا مغز مثل ناهماهنگي در حركت، شل شدن پاهاي عقبي،حرکات سریع چشم، تشنج، تغييرات رفتاري، كج شدن سر و غيره را از خود نشان دهند. علائم فرم خشك معمولاً بسيار مبهم و غيراختصاصي هستند. مشکلات چشمی از علایم مهم این فرم از بیماری هستند.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
گربه‌هاي مبتلا به فرم خشك تدريجاً وزن كم كرده، اشتهايشان را از دست مي‌دهند كه سبب ضعف و بي‌حالي مي‌گردد. در نوع خشك شروع علايم معمولاً بسيار تدریجی و آهسته پدیدار مي‌شوند .علايم این فرم بيشتر مرتبط با ارگاني است كه صدمه بيشتري ديده است.
گربه‌هاي مسن‌تر بیشتر به فرم خشك FIP و بچه گربه‌ها و گربه‌هاي جوان یا پیر به نوع تر بيماري دچار مي‌شوند. در نوع خشك توده‌هاي عفوني كوچكي گهگاه بر روي كليه، كبد، غدد لنفاوی روده‌ها و خود روده ايجاد كند که در سونوگرافی این توده ها می توانند به تشخیص بیماری کمک کنند.
تشخيص بيماري:
تشخیص قطعی تنها با نمونه گیری از حیوان بعد از مرگ می تواند داده شود.اصولا هر گربه ای که در چند مدت گذشته تحت استرس بوده می تواند به این بیماری مستعد شود. با اين كه كروناويروس بسيار مسري است اما تبديل اين ويروس به ويروس FIP مهلك بسيار به ندرت اتفاق مي‌افتد. به همين خاطر بسياري از گربه‌ها مي‌توانند مبتلا به كروناويروس بي‌ضرر باشند بدون اينكه دچار FIP شوند. به همین خاطر نمي‌توان از آزمايشات مخصوص كروناويروس (مثل کیت های تشخیصی )براي شناسايي قطعی وجود FIP استفاده گردد. بسياري از مواقع مي‌تواند جواب اين گونه آزمايش‌ها مثبت شود بدون اينكه گربه مبتلا به FIP باشد. نبايد صرف مثبت شدن کیت كروناويروس تشخيص بر وجود FIP گذاشته شود.
تشخيص وجود FIP در بيشتر موارد احتياج به معاينات كامل آزمايش خون، اخذ آزمايشات اختصاصي، تصويربرداري (مثل راديولوژي، سونوگرافي) و غيره دارد. تاييد تشخيص وجود FIP كاري بسیار سخت است که احتياج به انجام آزمايشات پيچيده‌اي دارد.
دامپزشك تنها مي‌تواند با گرداوری نتايج حاصل از آزمايشات مختلف به وجود اين بيماري مشكوك شود. چرا كه عموماهيچ آزمايش آسان و در دسترس دامپزشک وجود ندارد تا وجود بيماري را قطعی تایید کند.
معمولاً علايم فرم تر FIP آنقدر واضح‌اند (شكم متورم) كه تشخيص به وسيله برخي آزمايشات معمول نيز مي‌تواند به صورت فرضی داده شود.
گاهی اوقات دامپزشک چند قطره از ترشحات شکم را به وسیله سرنگ می کشد و در داخل لوله آزمایش حاوی اسید استیک (یا سرکه) میریزد . اگر این قطره در لوله ازمایش حاوی اسید استیک حالت ژله ای به خود بگیرد میتواند تا حدودی به تشخیص بیماری کمک کند. به این ازمایش ساده و کم هزینهتست "ریوالتا" Rivalta گفته میشود. به طور كل مي‌توان در صورت وجود چند عدد از موارد زير به فرم ترشحی بيماري FIP مشکوک شد:
1. گربه جوان كه از پرورشگاه، پناهگاه يا مراكزي كه تعداد زيادي گربه نگهداري مي‌شوند.
- افزايش پروتئين خون (افزايش گلوبولين و كاهش آلبومين)
- وجود ترشح زرد شفاف تا سبز رنگ در اطراف شكم يا ديگر حفرات بدن که با سرنگ از بدن تخلیه شده باشد.
تشخيص قطعی نوع خشك به علت مبهم بودن علايم بیماری عموما سخت است و اغلب نیاز به نمونه‌برداري مستقيم از ارگان‌هايي مثل كبد، كليه، روده و غيره وجود دارد.
همچنين در صورت وجود چند تا از موارد زير نیز مي‌توان به فرم خشك بيماري FIP مشكوک شد:.
1. گربه جوان كه از پرورشگاه، پناهگاه يا مراكزي كه تعداد زيادي گربه نگهداري مي‌شوند.
- افزايش پروتئين خون (افزايش گلوبولين و كاهش آلبومين)
- وجود التهاب عنبيه (يوويت) يا وجود علايم عصبي
- وجود تب ممتد كه به آنتي‌بيوتيك پاسخ نمي‌دهد
- افزايش تعداد سلول‌هاي سفيد خون
- كم خوني
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
آزمايشات اختصاصي مثل افزايش شديد تيتر آنتي بادي بر ضد كروناويروس و هيستوپاتولوژي نيز مي‌تواند در تاييد يا رد وجود بیماری كمك كننده باشند. اگر غلظت آنتي بادي بر ضد كروناويروس بسيار پايين باشد مي‌توان عدم وجود FIP را تایید کرد.
در نوع خشك توده‌هاي عفوني كوچكي گهگاه بر روي كليه، كبد، غدد لنفاوی روده‌ها و خود روده ايجاد میکنند که در سونوگرافی این توده ها می توانند به تشخیص بیماری کمک کنند.
درمان:
تا كنون هيچ نوع درمان موثري براي بيماري FIP پيدا نشده است. میگویند بعد از هاری این دومین بیماری مهلک برای گربه ها میباشد. داروهايي اخيراً استفاده شده‌اند كه مي‌توانند تا حدودي فرم خشك بيماري را كنترل نمايد .عموما اين داروها بر فرم ترشحی اثري نداشته و در مراحل تحقيقاتي مي‌باشند. علايم بيماري معمولاً رو به وخامت گذاشته و طي روزها، هفته‌ها يا ماه‌ها مي‌تواند حيوان را از پا درآورد. با اين وجود درمان‌هاي حمايتي مثل استفاده از برخي آنتي‌بيوتيك‌ها (تايلوزين)، داروهاي كورتيكواستروئيدي (مثل پردنيزولون)، داروهاي سركوب‌كننده ايمني (مثل سيكلوسپورين)، داروهاي تقويت‌كننده ايمني (مثل اينترفرون) و استفاده از مقادير زياد برخی ويتامين‌ها مي‌توانند روند پيشرفت بيماري را كندتر و كيفيت زندگي گربه را بهبود بخشند. با اين وجود تقريباً تمام گربه‌هاي مبتلا به اين بيماري حتي با انجام اين درمان‌ها از بين خواهند رفت.
براي گربه‌هاي مبتلا به FIP مي‌بايست غذاي با كيفيت و محيط بدون استرس فراهم نمود. همچنين در صورت وجود عفونت‌هاي ثانويه با آنتي‌بيوتيك‌هاي مناسب مي‌بايست درمان انجام شود. اگر گربه در اثر پيشرفت بيماري به حالتي افتاد كه زندگي برايش زجرآور و دردناك بود مي‌بايست حيوان را به وسيله روش‌هاي انساني راحت نمود(مرگ آسان).
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
پيشگيري:
واكسن‌هايي بر ضد اين بيماري ساخته شده اما موثر بودن آنها به طور كامل مشخص نبوده و تزريق يا تجويز آنها به گربه‌هاي داخل خانه توصيه نمي‌شود. مديريت مناسب مي‌تواند در كنترل انتقال بيماري به شدت موثر باشد.
از اين قبيل اقدامات براي كاهش يا جلوگيري انتقال FIP مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:
1. جلوگيري از نگهداري تعداد زياد گربه در يك مكان
- كوتاه نمودن مدت اقامت گربه‌ها در پرورشگاه‌ها يا پناهگاه‌ها
- واكسيناسيون گربه‌ها بر عليه بيماري‌هاي پان لوكوپني، كلسی ويروس و هرپس ويروس(همان واکسن های معمول گربه)
- جلوگيري از جفت‌گيري گربه‌هاي نري كه بچه های انها مبتلا به FIP شده اند.
- قرنطينه نمودن مادر و بچه گربه‌ها و از شير گرفتن بچه‌ها در سن 6-4 هفتگي و نگهداري بچه‌ها در قرنطينه تا سن 4 ماهگي مي‌تواند انتقال اين بيماري را كم كند. با اين كه امكان دفع و انتشار FIP از گربه بيمار كم است اما بهتر است احتياطاً گربه آلوده از ساير گربه جدا شود. شناسايي گربه‌هاي آلوده براي پيشگيري از انتقال احتمالي بيماري به گربه‌هاي جديد مي‌تواند بسيار مهم باشد. با اين كه كروناويروس به شدت مسري است اما تبديل شدن آن به ويروس مهلك FIP در گربه سالم احتمالش بسيار كم است. بهتر است تمام وسايل از جمله جاي غذا، جاي خواب، جاي دفع ادرار و مدفوع گربه بيمار با ساير گربه‌ها جدا شود. بيشتر گربه‌هاي مبتلا به FIP اين ويروس را از خود دفع نمي‌كنند اما مي‌توانند ويروس بي‌ضرر كروناويروس را دفع نمايند.
معمولاً اگر گربه‌هايي با هم زندگي مي‌كردند و يكي از آنها مبتلا به FIP شد ديگر لازم نيست ساير گربه‌هاي قديمي كه با هم زندگي مي‌كردند را از گربه بيمار جدا نمود اما نبايد گربه جديدي را وارد جمعيت آنها كرد. كم كردن تعداد بچه گربه در يك محل نيز مي‌تواند يكي از راه‌هاي جلوگيري از ايجاد FIP باشد. اين بيماري به انسان سرايت نمي‌كند و بهترين ماده براي از بين بردن ويروس و ضدعفوني نمودن محيط و وسايل مرتبط با گربه (مثل ظروف آب و غذا، اسباب بازي، جاي دفع و...) استفاده از محلول رقيق شده هيپوكلريت سديم يا همان وايتكس (1 قسمت وايتكس با 32 برابرش آب) مي‌باشد.
اگر در پرورشگاه يا محلي FIP زياد ديده مي‌شود احتمالاً زمينه و استعداد ژنتيكي آن جمعيت براي ابتلا به اين بيماري زياد است.
منبع: امیررضا عامری نایینی ، کتاب بیماری ها و مشکلات شایع در سگ و گربه به زبان ساده ، جلد دوم
زمان انتشار: يكشنبه 04 تير 1396 (7 سال قبل)
تعداد بازدید: ۶۹۹۹۳
